سیمای گردشگری داخلی ایران: کمینه‌گرا و غیرسازمان‌یافته

گردشگری غالبا حوزه‌ای با دستاوردهای چشمگیر اقتصادی و اجتماعی معرفی می‌شود. واحدهای کوچک و میان‌مقیاس در آن امکان فعالیت دارند و منافع حاصل از آن در میان گروه‌های اجتماعی و ‌اقتصادی متنوعی توزیع می‌شود. رشد گردشگری از این طریق بر کاهش نابرابری نیز اثر می‌گذارد. اما چندان مشخص نیست گردشگری در ایران این ظرفیت را تا چه اندازه فعال می‌کند.
ایران اگرچه طبق گزارش رقابت‌پذیری سفر و گردشگری مجمع جهانی اقتصاد موقعیتی ممتاز از نظر رقابت‌پذیری قیمت و جاذبه‌های گردشگری دارد اما سهمی از کیک اقتصاد گردشگری بین‌الملل ندارد. به عنوان نمونه، ایران قبل از شروع پاندمی کرونا در سال ۲۰۱۸ میزبان ۷ میلیون گردشگر خارجی بوده، در حالی که این عدد در کشور هم‌جمعیت و هم‌سایه ایران ترکیه در همان زمان ۴۵ نفر بوده است. وضعیت گردشگری بین‌المللی ایران مشخص است، درباره وضعیت گردشگری داخلی چه می‌توان گفت؟ آیا گردشگری داخلی به‌اندازه‌ای که تصور و تبلیغ می‌شود توسعه یافته و دستاورد اقتصادی حاصل می‌کند؟

تحلیل آمار بازماندگی از تحصیل و مسئله گسست در مقطع متوسطه

بازماندن کودکان از تحصیل یکی از مهم‌ترین چالش‌های نظام آموزش و پرورش ایران دستِ‌کم در یک دهه اخیر است. مطابق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تعداد کودکان بازمانده از تحصیل در پنج سال اخیر ۱۷% افزایش یافته به ۹۱۱ هزار نفر در سال ۱۴۰۰ رسیده است. در این نوشتار پدیده بازماندن از تحصیل با مراجعه به داده‌های سرشماری ۱۳۹۵ مورد مطالعه قرار گرفته و رابطه متغیرهای وضعیت سکونت، جنسیت، سن و قومیت با بازماندن از تحصیل مورد بررسی قرار گرفته است.
بررسی این داده‌ها‌ چند نکته مهم را نشان می‌دهد: بیرون افتادن از چرخه تحصیل بیش از آنکه مسئله مقطع ابتدایی باشد، مسئله دوره متوسطه است، بیش از آنکه مسئله پسرها باشد مسئله دخترهاست و بیش از آنکه مسئله شهر باشد مسئله روستاست. متغیر قومیت نیز در برخی گروه‌ها مثل مردم بلوچ، روستانشینان عرب، دختران روستایی کرد و … با بازماندن از تحصیل از نظر آماری رابطه معنادار دارد.

روش‌ها و ابزارهای تحلیل داده‌ را یاد بگیرید

محیط زیست و انرژی

بازگشت به لایه ازون!

چند دهه پیش، لایه ازون در صدر اخبار جهان قرار گرفت. در میانۀ دهه ۸۰ میلادی دانشمندان دریافتند سرعت از بین رفتنِ مولکول‌های ازون در لایۀ دوم جو زمین به قدری شدید است که ممکن است چیزی تا پایان حیات در کرۀ خاکی نمانده باشد. بحران لایه ازون آنچنان در مرکز توجه قرار گرفته بود که بحث «سوراخ لایه ازون» به گفتگوی روزمره نیز راه پیدا کرد. اما امروز اثری از آن در اخبار نیست. ماجرا از چه قرار است؟!
داستان لایه ازون نمونه‌ای درس‌آموز و امیدبخش از مواجهه با یک بحرانِ کلانِ زیست‌محیطی است چرا که برخلاف بسیاری از مسائلِ در هم‌پیچیده و لاینحلِ امروز، جامعه بشری موفق شد آن را «حل» کند.
مواجهه با مسئله لایه ازون در دهه ۸۰ میلادی حاوی چه درس‌هایی برای امروز است؟

روندهای اجتماعی و آمار نشر

محیط زیست و انرژی

داستان بزرگ‌ترین اعتیاد جهان

کورت وونه‌گات طنزپرداز و رمان‌نویس مشهور آمریکایی وقتی در ۸۲ سالگی در اوج تجربه نویسندگی قرار داشت احوال و افکارش را در «مرد بی‌وطن» آخرین کتاب خود شرح داد. او در بخشی از این کتاب تجربیاتش با مواد مخدر را بازگو می‌کند و پس از اشاره به حالاتش هنگام مصرف هر یک از آن‌ها از بزرگ‌ترین ماده مخدر جهان پرده‌برداری می‌کند:

«اجازه دهید تجربه‌ای را با شما در میان بگذارم. من یک بار چنان بالا رفتم که حتی با علف و الکل و کِرک و کوکائین و ال‌اس‌دی و هروئین هم نمی‌شد به گردش رسید. این تجربه مربوط به زمانی بود که … »

اگر می‌خواهید بدانید بزرگ‌ترین ماده مخدر جهان چیست و چرا این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

تاریخ

نگاهی به آمار شهدای ایران در جنگ با عراق

یکی از راه‌های سر در آوردن از اتفاقات جنگ، بررسی آمار در کنار مرور وقایع مهم آن است. در این مقاله سعی شده تا با مرور وقایع مهم جنگ در کنار آمار شهدا تصویری کلی از جنگ ایران و عراق ارائه شود.

شلیک پدافند به هواپیمای مسافربری؛ یک بررسی آماری

در ۷۰ سال اخیر ۲ تا ۴ مورد در دنیا بوده که حکومتی با ادعای تشخیص اشتباه یک هواپیمای مسافربری را سرنگون کرده است. در هیچ یک از این موارد، نیروی نظامی هواپیمایی که از فرودگاه کشور خودش پرواز کرده باشد را هدف قرار نداده است.

افغانستان میان دو طالبان

این گزارش با گردآوری مجموعۀ متنوعی از اطلاعات و بررسی آن‌ها در چهار بخش به پرسش‌های مرتبط با امروز افغانستان پاسخ دهد: مرور وقایع تاریخی افغانستان برای پی بردن به برخی ویژگی‌های تکرارشونده و پایدار آن؛ بررسی شاخص‌های کلان توسعه و نوسازی؛ روایت حضوری نظامی آمریکا در خاک افغانستان و تحلیل داده‌های دو دهه جنگ؛ نتیجه‌گیری و ترسیم چشم‌انداز پیشِ رو.

ترکیه پساعثمانی در آستانه صدسالگی

چرا مکانیزم‌های گردش قدرت در ترکیه همچنان کار می‌کنند و علی رغم فراز و نشیب بسیار هیچ‌گاه به کلی کنار گذاشته نشده‌اند؟
پاسخ به این پرسش به ما کمک می‌کند تا آن را در مورد ایران نیز از منظری تازه مطرح کنیم، چرا که با وجود برخی شباهت‌های تاریخی بین ایران و ترکیه، در ایران هیچ‌گاه ساختار پایدار و قابل اتکایی برای چرخش قدرت و حل منازعات سیاسی‌اجتماعی به وجود نیامده است.

تاریخ

افغانستان میان دو طالبان

این گزارش با گردآوری مجموعۀ متنوعی از اطلاعات و بررسی آن‌ها در چهار بخش به پرسش‌های مرتبط با امروز افغانستان پاسخ دهد: مرور وقایع تاریخی افغانستان برای پی بردن به برخی ویژگی‌های تکرارشونده و پایدار آن؛ بررسی شاخص‌های کلان توسعه و نوسازی؛ روایت حضوری نظامی آمریکا در خاک افغانستان و تحلیل داده‌های دو دهه جنگ؛ نتیجه‌گیری و ترسیم چشم‌انداز پیشِ رو.

شلیک پدافند به هواپیمای مسافربری؛ یک بررسی آماری

در ۷۰ سال اخیر ۲ تا ۴ مورد در دنیا بوده که حکومتی با ادعای تشخیص اشتباه یک هواپیمای مسافربری را سرنگون کرده است. در هیچ یک از این موارد، نیروی نظامی هواپیمایی که از فرودگاه کشور خودش پرواز کرده باشد را هدف قرار نداده است.

نگاهی به آمار شهدای ایران در جنگ با عراق

یکی از راه‌های سر در آوردن از اتفاقات جنگ، بررسی آمار در کنار مرور وقایع مهم آن است. در این مقاله سعی شده تا با مرور وقایع مهم جنگ در کنار آمار شهدا تصویری کلی از جنگ ایران و عراق ارائه شود.

ویژه

آخرین مطالب

زهرا دوخائی
اردیبهشت ۱۴۰۰