مشارکت موثر و سیاستمدار بیاثر
نرخ اندک مشارکت انتخابات مجلس در اسفند ۱۴۰۲ توجه زیادی را در ایران به خود جلب کرد. این نکته اگرچه از اهمیت زیادی برخوردار است، اما پیام این انتخابات تنها عدم مشارکت اکثریت مردم نیست. بررسی رفتار رأیدهندگان در این انتخابات نشان میدهد نوعی افت مشارکت حتی در میان کسانی که رأی دادهاند نیز در برخی از شهرهای بزرگ رخ داده است. این نوشتار ادعا میکند مشارکت موثر در انتخابات تهران – عملکرد نهاد انتخابات در این شهر – در سال ۱۴۰۲ چندان بیشتر از ۸ از ۱۰۰ نیست.
تغییر مسیر ایرانیان: مقاصد نوظهور گردشگری و روندهای محتمل
در یک دهه اخیر در رسانهها اظهار نظرهای ضدونقضی درباره وضعیت گردشگری داخلی و رشد آن دیده میشود. این نوشتار در صدد است به این پرسش پاسخ دهد که روندهای مقصدگزینی و رفتار مسافران در سفرهای داخلی در دهه ۱۳۹۰ حاکی از چه دگرگونیهایی در انتخاب مقصد است. بررسی دادهها نشان از نوعی تغییر مسیر در میان مسافران ایرانی در دهه نود دارد.
حجاب اجباری و مسئله هویت برای نظام سیاسی
چرا «نه به اعدام!» رو به رشد است؟
سیمای گردشگری داخلی ایران: کمینهگرا و غیرسازمانیافته
چرا در ایران استقلال قضایی شکل نگرفته؟
بحران نمایندگی سیاسی در ایران
اقتصاد
شوکهای برونزا و تغییرات نرخ ارز در دنیا
اشتغالِ ناچیزِ زنان مسئله فراموششدۀ ایران
کورشدنِ چشمِ قیمتها
جامعه
تلاشهایی برای رتبهبندی دانشگاههای کشور از نگاه جامعه
شهر دوستدار سالمند چیست؟
تحلیل آمار بازماندگی از تحصیل و مسئله گسست در مقطع متوسطه
نابرابری در وضعیت سواد اقوام ایرانی
وضعیت نگرانکننده یادگیری دانشآموزان در ایران
بازتاب تغییر اولویتهای جامعه در آمار کنکور
محیط زیست و انرژی
بازگشت به لایه ازون!
چند دهه پیش، لایه ازون در صدر اخبار جهان قرار گرفت. در میانۀ دهه ۸۰ میلادی دانشمندان دریافتند سرعت از بین رفتنِ مولکولهای ازون در لایۀ دوم جو زمین به قدری شدید است که ممکن است چیزی تا پایان حیات در کرۀ خاکی نمانده باشد. بحران لایه ازون آنچنان در مرکز توجه قرار گرفته بود که بحث «سوراخ لایه ازون» به گفتگوی روزمره نیز راه پیدا کرد. اما امروز اثری از آن در اخبار نیست. ماجرا از چه قرار است؟!
داستان لایه ازون نمونهای درسآموز و امیدبخش از مواجهه با یک بحرانِ کلانِ زیستمحیطی است چرا که برخلاف بسیاری از مسائلِ در همپیچیده و لاینحلِ امروز، جامعه بشری موفق شد آن را «حل» کند.
مواجهه با مسئله لایه ازون در دهه ۸۰ میلادی حاوی چه درسهایی برای امروز است؟
معمای افزایش مصرف برق در ایران
اتفاقات جدید در کیفیت هوا
چرا مشکل آلودگی هوای تهران حل نمیشود؟
چرا باید بیش از پیش نگران آلودگی هوا باشیم؟
روندهای اجتماعی و آمار نشر
افزایش وارداتِ علوم غریبه
بررسی آمار انتشار کتابهای «موفقیت» در ۴۰ سال گذشته
محیط زیست و انرژی
داستان بزرگترین اعتیاد جهان
کورت وونهگات طنزپرداز و رماننویس مشهور آمریکایی وقتی در ۸۲ سالگی در اوج تجربه نویسندگی قرار داشت احوال و افکارش را در «مرد بیوطن» آخرین کتاب خود شرح داد. او در بخشی از این کتاب تجربیاتش با مواد مخدر را بازگو میکند و پس از اشاره به حالاتش هنگام مصرف هر یک از آنها از بزرگترین ماده مخدر جهان پردهبرداری میکند:
«اجازه دهید تجربهای را با شما در میان بگذارم. من یک بار چنان بالا رفتم که حتی با علف و الکل و کِرک و کوکائین و الاسدی و هروئین هم نمیشد به گردش رسید. این تجربه مربوط به زمانی بود که … »
اگر میخواهید بدانید بزرگترین ماده مخدر جهان چیست و چرا این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
چرا باید بیش از پیش نگران آلودگی هوا باشیم؟
چرا مشکل آلودگی هوای تهران حل نمیشود؟
داستان چرخۀ آب در ایران
تاریخ
ترکیه پساعثمانی در آستانه صدسالگی
چرا مکانیزمهای گردش قدرت در ترکیه همچنان کار میکنند و علی رغم فراز و نشیب بسیار هیچگاه به کلی کنار گذاشته نشدهاند؟
پاسخ به این پرسش به ما کمک میکند تا آن را در مورد ایران نیز از منظری تازه مطرح کنیم، چرا که با وجود برخی شباهتهای تاریخی بین ایران و ترکیه، در ایران هیچگاه ساختار پایدار و قابل اتکایی برای چرخش قدرت و حل منازعات سیاسیاجتماعی به وجود نیامده است.
تحلیل انتقادی عملیات کربلای۴ و نگاهی به آمار شهدا
بررسی آمار روزانه تعداد شهدای ایران نشان میدهد حساسیت افکار عمومی درباره عملیات کربلای ۴ به هیچ رو بی دلیل نبوده است. تعداد شهدای ایران در روز دوم عملیات کربلای چهار با تمامی روزهای دیگر جنگ متمایز بوده است. افکار عمومی هنوز چراهای زیادی دارد و دنبال روایتی جامع و درسآموز از عملیات کربلای ۴ میگردد تا آن را چراغ راه آینده قرار دهد.
افغانستان میان دو طالبان
این گزارش با گردآوری مجموعۀ متنوعی از اطلاعات و بررسی آنها در چهار بخش به پرسشهای مرتبط با امروز افغانستان پاسخ دهد: مرور وقایع تاریخی افغانستان برای پی بردن به برخی ویژگیهای تکرارشونده و پایدار آن؛ بررسی شاخصهای کلان توسعه و نوسازی؛ روایت حضوری نظامی آمریکا در خاک افغانستان و تحلیل دادههای دو دهه جنگ؛ نتیجهگیری و ترسیم چشمانداز پیشِ رو.
شلیک پدافند به هواپیمای مسافربری؛ یک بررسی آماری
در ۷۰ سال اخیر ۲ تا ۴ مورد در دنیا بوده که حکومتی با ادعای تشخیص اشتباه یک هواپیمای مسافربری را سرنگون کرده است. در هیچ یک از این موارد، نیروی نظامی هواپیمایی که از فرودگاه کشور خودش پرواز کرده باشد را هدف قرار نداده است.
تاریخ
افغانستان میان دو طالبان
این گزارش با گردآوری مجموعۀ متنوعی از اطلاعات و بررسی آنها در چهار بخش به پرسشهای مرتبط با امروز افغانستان پاسخ دهد: مرور وقایع تاریخی افغانستان برای پی بردن به برخی ویژگیهای تکرارشونده و پایدار آن؛ بررسی شاخصهای کلان توسعه و نوسازی؛ روایت حضوری نظامی آمریکا در خاک افغانستان و تحلیل دادههای دو دهه جنگ؛ نتیجهگیری و ترسیم چشمانداز پیشِ رو.
شلیک پدافند به هواپیمای مسافربری؛ یک بررسی آماری
در ۷۰ سال اخیر ۲ تا ۴ مورد در دنیا بوده که حکومتی با ادعای تشخیص اشتباه یک هواپیمای مسافربری را سرنگون کرده است. در هیچ یک از این موارد، نیروی نظامی هواپیمایی که از فرودگاه کشور خودش پرواز کرده باشد را هدف قرار نداده است.
نگاهی به آمار شهدای ایران در جنگ با عراق
یکی از راههای سر در آوردن از اتفاقات جنگ، بررسی آمار در کنار مرور وقایع مهم آن است. در این مقاله سعی شده تا با مرور وقایع مهم جنگ در کنار آمار شهدا تصویری کلی از جنگ ایران و عراق ارائه شود.