علیرضا کدیور

بررسی داده‌های سازمان ثبت احوال نشان می‌دهد نسبت مرگ و میر گروه‌های سنی بالای ۷۰ سال در هفته دهم و یازدهم پس از شروع تاریخ واکسیناسیون آنان نسبت به مقدار مورد انتظار کاهش معنادار و قابل ملاحظه داشته است. مجموعه مشاهدات انجام شده مانند تغییر توزیع سنی اسناد فوت سازمان ثبت احوال قبل از همه‌گیری، همزان با موج‌های همه‌گیری و بعد از شروع سراسری دریافت واکسن نشان می‌دهد واکسیناسیون ایران در مقیاس کلان کاملا موثر بوده و منجر به کاهش مرگ و میر بیماران شده است.

مقایسه توزیع سنی مرگ و میر در آمار فوت ثبت احوال در موج‌های مختلفِ کرونا نشان می‌دهد رابطه‌ای مشخص و معنادار بین تغییرات توزیع سِنّی اسناد فوت و شدت همه‌گیری کرونا در کشور وجود دارد. توزیع سِنّی مرگ با بالا و پایین شدن موج‌های کرونا با توجه به ریسک جانی متفاوت در هر گروه سِنّی به صورت قاعده‌مند تحت تاثیر قرار می‌گیرد. این رابطه از نظر آماری معنادار است و قدرت پیش‌بینی سهم مرگ و میر گروه‌های سنی مختلف در صورت عدم واکسیناسیون را به ما می‌دهد.

بررسی آمار کشورها نشانی از مصونیت واکسن در برابر ابتلا نشان نمی‌دهد اما در صورت بیماری، مصونیت در وضعیت وخیم و منجر به فوت کاملا در آمار کشورهایی که دست کم ۴۰ دوز واکسن در هر ۱۰۰ نفر تزریق کرده‌اند کاملا معنادار و مشهود است. نرخ مرگ و میر در آمار رسمی کشورها با افزایش واکسیناسیون به صورت بسیار چشمگیر (تقریباً با آهنگ توانی) کاهش می‌یابد.
اگر وضعیت صعودی بیماری، با عادی‌انگاشتن همه‌گیری و عدم وضع محدودیت‌های اجتماعی و دست به دست شدن ویروس در اجتماعات همراه شود، بار بیماری از ظرفیت‌های نظام درمان فراتر می‌رود و فاجعه وارد مرحله‌ای بی‌سابقه خواهد شد که آنچه تا کنون اتفاق افتاده در برابر آن ناچیز خواهد بود

برخی کشورها در موج جدید خود فوت روزانه‌ای بیشتر از بیشترین تعداد فوت روزانه در موج‌های قبل تجربه می‌کنند. افزایش آمار فوت روزانه در ایران نیز نسبت به موج‌های قبل چندان دور از انتظار نیست. نکته حائز اهمیتِ دیگر سرعت بیشتر افزایش آمار فوت در برخی کشورها مانند هند، بنگلادش و ایران نسبت به موج‌های قبلی در آن‌ها است. این مشاهده احتمال چرخیدن نوعی ویروس جهش‌یافته در این کشورها و ضرورت انجام اقدامات فوری برای مقابله با آن را مطرح می‌سازد