برخی از شاخص‌های آلودگی هوای در هفته اخیرِ تهران تغییرات قابل توجهی داشته‌اند. ذرات معلق هوا با شیب بسیار تندی افزایش یافته‌اند، ازون در شُرفِ شکستن رکورد ده ساله است، دی‌اکسید کربن نسبت به ماه‌های مشابه در سالهای گذشته بیشترین مقادیر خود را تجربه می‌کند و شاخص کل آلودگی هوای تهران در مقایسه با فصل‌های تابستانِ ده سال گذشته رکورد شکسته است [۱].
. . .
خلاصه تغییرات اخیر شاخص‌های آلودگی هوا در مقایسه با ده سال اخیر در جدول زیر و نمودارهای جداگانه آمده است.
| شاخص آلودگی هوا | توضیحات |
| PM2.5 | ذرات معلق ریز هوا در چند هفتۀ اخیر با شیب بسیار تندی افزایش یافته است. |
| PM10 | ذرات معلق درشت هوا در هفته‌های نخست امسال مقادیر بیشتری به نسبت سالهای گذشته تجربه کرده و در چند هفتۀ اخیر با شیب بسیار تندی افزایش یافته است. |
| O3 | مقدار ازون که در تابستان هر سال به بیشترین مقدار خود می‌رسد و در سالهای اخیر نیز رکوردهای جدیدی را ثبت کرده در شرف رسیدن به مقداری بی‌سابقه در ده سال اخیر است. |
| NO2 | دی‌اکسید نیتروژن در خرداد ماه بیشترین مقدار خود نسبت به زمان مشابه در سالهای گذشته تجربه کرده و در هفته گذشته نیز از مقادیر سابق خود بیشتر است. |
| SO2 | مقدار دی‌اکسید گوگرد پس از تغییر رفتار شدید در زمستان گذشته مانند سال گذشته به وضعیت سابق باز گشته و در حال حاضر افزایش یا کاهش ویژه تجربه نمی‌کند. |
| CO | منو اکسید کربن در حال حاضر نسبت به متوسط ده سال گذشته مقدار کمتری را تجریه می‌کند اما طی دو سال گذشته روندی افزایشی داشته و امسال نسبت به سال گذشته نیز مقدار بیشتری را تجریه می‌کند. |
| AQI | شاخص آلودگی کل در خرداد ماه بالاترین مقدار خود در زمان‌های مشابه در ده سال گذشته را تجربه کرده است. |
d-mag.ir/p4295/
آیا آلودگی هوا به تامین برق ربط دارد؟
بخش عمده سرمایش ایران در فصل گرم با مصرف برق و بخش عمده گرمایش ایران در فصل سرد با مصرف گاز تامین می‌شود[۲]. به بیان دیگر پیک مصرف برق در سال در فصل تابستان و پیک مصرف گاز در سال در فصل زمستان اتفاق می‌افتد. از طرف دیگر می‌دانیم یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش آلاینده‌های هوا احتراق سوخت‌های فسیلی در نیروگاه‌های حرارتی تولید برق است[۳]. در نتیجه باید آلاینده‌های هوا باید همراه با تغییرات دما در فصل‌های گرم و سرد بیشترین مقادیر خود را تجربه کند. این الگو کم و بیش در منحنی دو قله‌ایِ تغییرات شاخصِ کلِ آلودگی هوا مشخص است. آلودگی هوا معمولا در میانه زمستان و تابستان به اوج خود می‌رسد.
با توجه به این که خاموشی‌های اخیر به دلیل ناکافی بودن تولید برق برای تامین مصرف، با افزایش ظرفیت نیروگاه‌ها و احتراقِ بیشترِ سوخت‌های فسیلی مدیریت شد (+)، مشاهده آثار تولید برق حرارتیِ بیشتر نیز در افزایش آلودگی هوا چندان دور از انتظار نیست. به عنوان نمونه نگاه کنید به شاخص کل آلودگی هوا یا ذرات معلق در آن که همزمان با خاموشی‌های تیرماه ۱۴۰۰ و دی ماه ۱۳۹۹ نیز افزایش قابل توجهی داشته‌اند.
با توجه به این که علت خاموشی‌های اخیر افزایش چشمگیرِ مصرف و ناکافی بودن تولید نیروگاه‌ها برای تامین آن بوده، پرسشی که اکنون مطرح می‌شود آن است که اگر مصرف برق با نوسازی و روزآمد کردنِ تکنولوژی و ارتقای فرهنگ مصرف مدیریت نشود بلکه تنها با تولیدِ بیشتر و بیشتر برقِ حرارتیِ تامین شود چه بر سر هوایی که تنفس می‌کنیم خواهد آمد؟!
. . .
. . .
پاورقی و ارجاع
[۱] شرکت کنترل هوای شهرداری تهران (+)
برای مشاهده سابقه تغییرات آلاینده‌ها در سالهای گذشته و نحوه محاسبه شاخص کل در ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای تهران مراجعه کنید به:
آلودگی بی‌سابقه هوای تهران در سال ۹۹؛ سید سعید موسوی ۲۶ دی ۱۳۹۹ (+)
[۲]. معمای مصرف برق در ایران؛ بهمن اجدری، علیرضا کدیور ۱۶ تیر ۱۴۰۰ (+)
[۳]. شاخص‌های کنترل کیفیت هوا؛ سید سعید موسوی ۲۵ دی ۱۳۹۹ (+)
در حال حاضر قریب به ۹۰% برق کشور در نیروگاه‌های حرارتی تامین می‌شود (+)
منبع عکس (+)
نویسندگان
