جایزه دیتاژورنالیسم دقیقه 1403 شروع شد؛ برای اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.

علیرضا کدیور

علیرضا کدیور

دانش‌آموختۀ آمار و تحلیلگر داده

وضعیت بی‌سابقه انرژی در کشور

در خبرهای تعطیلی ادارات در روزهای اخیر، همانندِ تعطیلات کرونایی تابستان ۱۴۰۰ و تعطیلی به خاطر افزایش دمای هوا در تابستان ۱۴۰۲ بر حفظ سلامت مردم تاکید شده است. اما بررسی داده‌های وضعیت شبکه برق نشان می‌دهد تامین انرژی در کشور وضعیتی کاملا بی‌سابقه را تجربه می‌کند.

تحلیل آمار کشته‌های تصادف در ایران

آمار کشته‌های تصادف در ایران که در نیمه اول دهه نود شمسی روندی کاهشی پیدا کرده بود و به ۱۵،۸۸۰ نفر در سال ۱۳۹۵ رسیده بود، در نیمه دوم دهه نود تغییر رفتار داده و رو به افزایش گذاشته است. این روند صعودی با شیوع کرونا و کاهش تحرک اجتماعی در سال ۱۳۹۹ متوقف شده بود، اما با از میان رفتن همه‌گیری دوباره نمایان شد و آمار فوت به بیشترین مقدار خود در ۱۲ سال اخیر رسید و تنها در مدت هفت سال ۲۵% افزایش یافته است. این اعداد چه معنایی دارد؟ درباره این پدیده چه می‌دانیم؟

بازخوانی تحولات جنگ ایران و عراق با نگاهی به نیروهای داوطلب در آمار شهدا

در این مقاله برای مطالعه نقش نیروهای داوطلب در تحولات جنگ، سراغ آمار شهدا رفتیم و سهم سازمان‌های مختلف از کل تعداد شهدا را به صورت ماهانه مورد بررسی و تحلیل قرار دادیم و تاریخ جنگ را با تمرکز بر آمار ماهانه شهدا و تحلیل سهم شهدای داوطلب در آن مرور کردیم.
نیروی داوطلب بسیج، بیشترین سهم را از تعداد کل شهدا دارد و تحلیل آن کلیدی برای فهم مهم‌ترین تحولات در تاریخ جنگ است.

نگاهی به آمار تحصیلات دانشگاهی در ایران و رابطه آن با جنسیت و قومیت

پس از انتشار مقالات «نابرابری در وضعیت سواد اقوام ایرانی» و «تحلیل آمار بازماندگی از تحصیل و مسئله گسست در مقطع متوسطه» تعدادی از خوانندگان پرسش‌هایی درباره وضعیت شاخص‌های دیگری مثل تحصیلات، اشتغال، سلامت، فقر و مانند آن‌ها در میان اقوام مطرح کردند. این گونه پرسش‌ها در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ نیز در گفتگوهای انتخاباتی مطرح شد و مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت. به همین خاطر تلاش خواهیم کرد تا در این مقاله و احتمالا چند مقاله دیگر با تحلیل داده‌های سرشماری ۱۳۹۵ و رابطه آن با جمعیت اقوام، این موضوعات را از دریچه آماری مورد بررسی قرار دهیم. این مقاله به تحلیل داده‌های تحصیلات بعد از متوسطه و بررسی رابطه آن با قومیت اختصاص خواهد داشت.

پیش‌بینی نتیجه انتخابات ۱۴۰۳ با استفاده از گوگل‌ترندز

مجموع جستجوی اسامی دو نامزد انتخابات تا ساعت ۱۵:۳۰ در روز ۱۵ تیر هنوز به اندازه مرحله نخست در روز ۸ تیر جستجو نشده و ۴۰% کمتر است. اگر این مقدار از مقدار قبلی بیشتر شود می‌توان آن را به عنوان نشانه‌ای بر افزایش مشارکت نیز در نظر گفت.

پیام‌های انتخابات ۱۴۰۳: اکثریت خاموش و آرای غیرسیاسی

کسی در مرحله دوم انتخابات عمکلرد بهتری خواهد داشت که در فاصله یک‌هفته‌ای مرحله اول و دوم انتخابات به مردم نشان دهد پیام‌های مرحله اول انتخابات را بهتر شنیده است.
اکثر کسانی که با عینک سیاست به این انتخابات نگاه می‌کنند در مرحله نخست بیرون از دایره رأی‌دهندگان ایستادند و بخش قابل توجهی از رأی‌دهندگان در پی عدالت اجتماعی و ضدیت با فسادند.
کسی در مرحله دوم نتیجه بهتری خواهد گرفت که در مخاطب‌شناسی دقیق و موثر عمل کنند و با صراحت و هوشمندی به مردم نشان دهد پیام‌های آنان را دریافت کرده‌است.

تحلیل سبد رأی جریان‌های سیاسی در ایران و سرنوشت آرای خاموش

این انتخابات پاسخ غایی خود را در شیوه تعامل حکومت و نیروهای سیاسی با آرای خاموش خواهد یافت.
چه ظرفیتی قرار است برای جذب آرای خاموش ایجاد شود؟ آیا این ظرفیت پایدار است؟
آیا شیب تند افزایش آرای خاموش که پس از سال ۸۸ شروع شد در سال‌های آینده خواهد شکست؟
جامعه ممکن است یک یا دو نوبت دیگر به عدالتخواهیِ «اصلاح‌طلب و اعتدالگرا» یا نیروهای برآمده از سبد رأی «اصولگرایان و جبهه انقلاب» اعتماد کند. اما نباید از یاد برد که در سه‌گانه یادشده اکثریت از آن «آرای خاموش» است و در صورت تکرار تجربیات گذشته پس از یک یا نهایتا دو دوره، آرای خاموش در اکثریت قاطع قرار خواهند گرفت و سرنوشت کشور به دست آنان تعیین خواهد شد

اشتغالِ ناچیزِ زنان مسئله فراموش‌شدۀ ایران

نسبت کلی شاغلین در ایران به علت سهم ناچیز زنان در اقتصاد کشور اندک است.
نمی‌توان از توسعه ایران سخن گفت اما برنامه‌ای برای حضورِ پررنگ‌تر زنان – با هر پیشینه فکری و فرهنگی – در اجتماع و اقتصاد ارائه نکرد. با این حال، این موضوع همچنان در گفتگوهای عمومی غایب است.
مقاله «اشتغال ناچیز زنان، مسئله فراموش‌شده ایران» با داده‌های جدید به روز شده است.

مشارکت موثر و سیاست‌مدار بی‌اثر

نرخ اندک مشارکت انتخابات مجلس در اسفند ۱۴۰۲ توجه زیادی را در ایران به خود جلب کرد. این نکته اگرچه از اهمیت زیادی برخوردار است، اما پیام این انتخابات تنها عدم مشارکت اکثریت مردم نیست. بررسی رفتار رأی‌دهندگان در این انتخابات نشان می‌دهد نوعی افت مشارکت حتی در میان کسانی که رأی داده‌اند نیز در برخی از شهرهای بزرگ رخ داده است. این نوشتار ادعا می‌کند مشارکت موثر در انتخابات تهران – عملکرد نهاد انتخابات در این شهر – در سال ۱۴۰۲ چندان بیشتر از ۸ از ۱۰۰ نیست.

برق

وضعیت بی‌سابقه انرژی در کشور

در خبرهای تعطیلی ادارات در روزهای اخیر، همانندِ تعطیلات کرونایی تابستان ۱۴۰۰ و تعطیلی به خاطر افزایش دمای هوا در تابستان ۱۴۰۲ بر حفظ سلامت مردم تاکید شده است. اما بررسی داده‌های وضعیت شبکه برق نشان می‌دهد تامین انرژی در کشور وضعیتی کاملا بی‌سابقه را تجربه می‌کند.

جامعه

تحلیل آمار کشته‌های تصادف در ایران

آمار کشته‌های تصادف در ایران که در نیمه اول دهه نود شمسی روندی کاهشی پیدا کرده بود و به ۱۵،۸۸۰ نفر در سال ۱۳۹۵ رسیده بود، در نیمه دوم دهه نود تغییر رفتار داده و رو به افزایش گذاشته است. این روند صعودی با شیوع کرونا و کاهش تحرک اجتماعی در سال ۱۳۹۹ متوقف شده بود، اما با از میان رفتن همه‌گیری دوباره نمایان شد و آمار فوت به بیشترین مقدار خود در ۱۲ سال اخیر رسید و تنها در مدت هفت سال ۲۵% افزایش یافته است. این اعداد چه معنایی دارد؟ درباره این پدیده چه می‌دانیم؟

جنگ

بازخوانی تحولات جنگ ایران و عراق با نگاهی به نیروهای داوطلب در آمار شهدا

در این مقاله برای مطالعه نقش نیروهای داوطلب در تحولات جنگ، سراغ آمار شهدا رفتیم و سهم سازمان‌های مختلف از کل تعداد شهدا را به صورت ماهانه مورد بررسی و تحلیل قرار دادیم و تاریخ جنگ را با تمرکز بر آمار ماهانه شهدا و تحلیل سهم شهدای داوطلب در آن مرور کردیم.
نیروی داوطلب بسیج، بیشترین سهم را از تعداد کل شهدا دارد و تحلیل آن کلیدی برای فهم مهم‌ترین تحولات در تاریخ جنگ است.

آموزش

نگاهی به آمار تحصیلات دانشگاهی در ایران و رابطه آن با جنسیت و قومیت

پس از انتشار مقالات «نابرابری در وضعیت سواد اقوام ایرانی» و «تحلیل آمار بازماندگی از تحصیل و مسئله گسست در مقطع متوسطه» تعدادی از خوانندگان پرسش‌هایی درباره وضعیت شاخص‌های دیگری مثل تحصیلات، اشتغال، سلامت، فقر و مانند آن‌ها در میان اقوام مطرح کردند. این گونه پرسش‌ها در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ نیز در گفتگوهای انتخاباتی مطرح شد و مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت. به همین خاطر تلاش خواهیم کرد تا در این مقاله و احتمالا چند مقاله دیگر با تحلیل داده‌های سرشماری ۱۳۹۵ و رابطه آن با جمعیت اقوام، این موضوعات را از دریچه آماری مورد بررسی قرار دهیم. این مقاله به تحلیل داده‌های تحصیلات بعد از متوسطه و بررسی رابطه آن با قومیت اختصاص خواهد داشت.

جامعه

پیش‌بینی نتیجه انتخابات ۱۴۰۳ با استفاده از گوگل‌ترندز

مجموع جستجوی اسامی دو نامزد انتخابات تا ساعت ۱۵:۳۰ در روز ۱۵ تیر هنوز به اندازه مرحله نخست در روز ۸ تیر جستجو نشده و ۴۰% کمتر است. اگر این مقدار از مقدار قبلی بیشتر شود می‌توان آن را به عنوان نشانه‌ای بر افزایش مشارکت نیز در نظر گفت.

جامعه

پیام‌های انتخابات ۱۴۰۳: اکثریت خاموش و آرای غیرسیاسی

کسی در مرحله دوم انتخابات عمکلرد بهتری خواهد داشت که در فاصله یک‌هفته‌ای مرحله اول و دوم انتخابات به مردم نشان دهد پیام‌های مرحله اول انتخابات را بهتر شنیده است.
اکثر کسانی که با عینک سیاست به این انتخابات نگاه می‌کنند در مرحله نخست بیرون از دایره رأی‌دهندگان ایستادند و بخش قابل توجهی از رأی‌دهندگان در پی عدالت اجتماعی و ضدیت با فسادند.
کسی در مرحله دوم نتیجه بهتری خواهد گرفت که در مخاطب‌شناسی دقیق و موثر عمل کنند و با صراحت و هوشمندی به مردم نشان دهد پیام‌های آنان را دریافت کرده‌است.

جامعه

تحلیل سبد رأی جریان‌های سیاسی در ایران و سرنوشت آرای خاموش

این انتخابات پاسخ غایی خود را در شیوه تعامل حکومت و نیروهای سیاسی با آرای خاموش خواهد یافت.
چه ظرفیتی قرار است برای جذب آرای خاموش ایجاد شود؟ آیا این ظرفیت پایدار است؟
آیا شیب تند افزایش آرای خاموش که پس از سال ۸۸ شروع شد در سال‌های آینده خواهد شکست؟
جامعه ممکن است یک یا دو نوبت دیگر به عدالتخواهیِ «اصلاح‌طلب و اعتدالگرا» یا نیروهای برآمده از سبد رأی «اصولگرایان و جبهه انقلاب» اعتماد کند. اما نباید از یاد برد که در سه‌گانه یادشده اکثریت از آن «آرای خاموش» است و در صورت تکرار تجربیات گذشته پس از یک یا نهایتا دو دوره، آرای خاموش در اکثریت قاطع قرار خواهند گرفت و سرنوشت کشور به دست آنان تعیین خواهد شد

کار

اشتغالِ ناچیزِ زنان مسئله فراموش‌شدۀ ایران

نسبت کلی شاغلین در ایران به علت سهم ناچیز زنان در اقتصاد کشور اندک است.
نمی‌توان از توسعه ایران سخن گفت اما برنامه‌ای برای حضورِ پررنگ‌تر زنان – با هر پیشینه فکری و فرهنگی – در اجتماع و اقتصاد ارائه نکرد. با این حال، این موضوع همچنان در گفتگوهای عمومی غایب است.
مقاله «اشتغال ناچیز زنان، مسئله فراموش‌شده ایران» با داده‌های جدید به روز شده است.

جامعه

مشارکت موثر و سیاست‌مدار بی‌اثر

نرخ اندک مشارکت انتخابات مجلس در اسفند ۱۴۰۲ توجه زیادی را در ایران به خود جلب کرد. این نکته اگرچه از اهمیت زیادی برخوردار است، اما پیام این انتخابات تنها عدم مشارکت اکثریت مردم نیست. بررسی رفتار رأی‌دهندگان در این انتخابات نشان می‌دهد نوعی افت مشارکت حتی در میان کسانی که رأی داده‌اند نیز در برخی از شهرهای بزرگ رخ داده است. این نوشتار ادعا می‌کند مشارکت موثر در انتخابات تهران – عملکرد نهاد انتخابات در این شهر – در سال ۱۴۰۲ چندان بیشتر از ۸ از ۱۰۰ نیست.