مقایسه با دیگر کشورها

سازمان‌های بین المللی^[۴] نرخ فوت حوادث رانندگی را به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت گزارش می‌دهند. سازمان بهداشت جهانی ^[۵] در سال ۲۰۱۹ میلادی (۱۳۹۸ شمسی) نشان می‌دهد ایران در میان کشورهای دنیا به لحاظ نرخ کشته‌های حوادث جاده‌ای وضعیتی شبیه به لیبی، بولیوی، چاد، السالوادور، مغولستان، پاراگوئه، افریقای جنوبی و مالزی داشته و در میان ۱۹۱ محدوده جغرافیایی در رتبه ۱۳۰ ام (تقریبا در ۳۲% پایانی) قرار داشته است. به طور متوسط از هر صد هزار نفر از جمعیت ایران، ۲۱ نفر در این سال در حوادث رانندگی جان خود را از دست داده‌اند. سوئیس، سنگاپور و نروژ با مرگ کمتر از ۳ نفر در هر صد هزار نفر جمعیت در کنار چند کشور کم جمعیت دیگر بهترین رتبه را در میان کشورها دارند. ^[۶].

بررسی روند تغییرات و احتمال تغییر رفتار

میزان تصادفات شهری و جاده‌ای ایران در طول سالیان گذشته تغییرات زیادی داشته است. در بین سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ تعداد تصادفات جاده‌ای در ایران نزدیک به ۸۰۰ هزار عدد است که طبق مستندات مرکز آمار ایران ^[۷] در سال ۱۳۹۰ به نزدیک ۴۰۰ هزار تصادف کاهش پیدا کرده است. این روند دست‌کم در بین سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳ کماکان کاهشی بوده است.

یکی از دلایل احتمالی این کاهش تعداد تصادفات رانندگی، رعایت بیشتر قوانین راهنمایی و رانندگی توسط رانندگان است. در فروردین ماه سال ۱۳۹۰ اجرای سخت‌گیرانه طرحی موسوم به قوانین جدید راهنمایی و رانندگی ^[۸] آغاز شد و به موجب آن جریمه‌های سنگینی برای عدم رعایت قوانین رانندگی در نظر گرفته شد. بنظر می‌رسد این جدیت در اجرا و مواجه شدن رانندگان با جریمه‌های سنگین موجب تغییر در رفتار رانندگی و کاهش حوادث بوده است. هرچند نباید نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی و به روز شدن خودرو‌های سواری کشور با توجه به ورود گسترده خودرو‌های خارجی را در سال‌های مورد اشاره از نظر دور داشت. بررسی دقیق‌تر این عوامل نیازمند جستجوی و مطالعه بیشتر است. 

متاسفانه آمار تعداد تصادفات از سال ۱۳۹۳ به بعد توسط منابع رسمی داخلی بصورت عمومی منتشر نشده است. برای بررسی روند حوادث رانندگی ناچاریم به داده‌های منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی^[۹] اکتفا کنیم. این سازمان سالانه میزان کشته شدگان جاده‌ای را به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر منتشر می‌کند. مطابق این گزارش، از ابتدای سال ۲۰۱۶ میلادی مطابق با سال ۱۳۹۵ شمسی روند نزولی تعداد کشته‌های جاده‌ای در ایران متوقف شده و در چهار سال منتهی به ۱۳۹۸ با اندکی افزایش نیز همراه بوده است. آیا این متغیر در حال تغییر رفتار از وضعیت نزولی به وضعیت صعودی بوده است؟

در میان کشور‌های منطقه، ایران وضعیتی بهتر از عربستان سعودی، یمن و عراق داشته اما وضعیت دیگر همسایه‌ مانند افغانستان، پاکستان، عمان، امارات و قطر بهتر از ایران است. نکته قابل تامل در این فهرست، کشورهای عمان و قطر هستند که با نرخ بیش از ۳۰ نفر کشته به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ هم اکنون با نزدیک به ۱۰ نفر در سال وضعیتی به مراتب بهتر در میان کشورهای منطقه به لحاظ کاهش حوادث مرگبار جاده‌ای دارند.

در برنامه استراتژیک حمل و نقل ایران ^[۱۰] که در سال ۱۳۹۷ منتشر شده است، به درستی در خصوص کاهش شیب نمودار نرخ کشته‌های تصادف هشدار شده است. با این وجود بنظر نمی‌رسد برنامه و اقدام موثری از طرف سیاست‌گذار برای مقابله با افزایش آمار فوت ناشی از تصادف در دستور کار قرار گرفته باشد.

هشدار زیر سایه کرونا

این زنگ خطر در آمار فوت ناشی از حوادث رانندگی سازمان پزشکی قانونی در سال ۹۷ نیز مشهود است. در سال ۹۷ آمار فوت ناشی از تصادف به بیش از ۱۷ هزار نفر در سال افزایش پیدا می‌کند در حالیکه این مقدار در سه سال قبل از آن سابقه نداشته است. پس از آن همه‌گیری کرونا باعث کاهش آمار رفت و آمد جاده‌ای و آمار مرگ و میر ناشی از تصادف را تا ۱۵ هزار نفر در سال کاهش داده است.

ایران از نظر تعداد سوانح جاده‌ای در میان کشورهای و در مقایسه با بیشتر کشور‌های همجوار وضعیت مطلوبی ندارد.

تا پیش از شیوع کرونا شواهد حاکی از دوباره صعودی شدنِ حوادث مرگبار جاده‌ای در ایران بوده است. در سطح استانی، استان‌های فارس و مرکزی نیاز به بررسی‌های جامع‌تری برای علت‌یابی و کاهش آمار کشته‌های تصادف و ایجاد بهبود دارند. در نوار جنوب و جنوب شرقی کشور نیز مشخصا به دلیل نسبت بالای مرگ و میرِ تصادف نسبت به کل متوفیان بررسی‌های جدی‌تر لازم است.

اگرچه در حال حاضر بیش از هرچیزی تحت تاثیر کروناست و عوامل دیگر مانند تصادف در برابر آن ناچیز هستند اما عدم توجه به مطالعاتی مانند اسناد موجود در وزارت راه در سال ۱۳۹۷، توسط سیاست‌گذاران باعث می‌شود دستاورد‌های مثبت گذشته، پس از کنار رفتن همه‌گیری در مدت زمان کوتاهی از بین رفته و در در مواردی مانند حوادث جاده‌ای که با جان مردم سروکار دارد منجر به عواقب جبران ناپذیری شود.

در مجموع، کاهش حوادث جاده‌ای منوط به آموزش رانندگان، جدیت در اعمال قوانین رانندگی، توسعه و ایمن‌سازی شبکه جاده‌ای و افزایش ایمنی وسایل نقلیه است. ایران اگرچه با بیش از ۲۲۳ هزار کیلومتر راه در جایگاه ۲۷م در ۱۷۵ محدوده جغرافیایی در دنیا قرار دارد (۱۵% نخست). اما متوسط طول راه‌‌ها در ایران ۱۴ کیلومتر در هر صد کیلومتر مربع است و از این حیث ایران جایگاه ۱۳۰ام در دنیا را دارد (۲۵% انتهایی)(+). ایران با توجه به وسعت زیاد و فاصله طولانی شهر‌ها نیاز به توسعه حمل و نقل عمومی بیشتر و ایمن‌تر دارد تا کمتر شاهد چنین حوادث تلخی باشد.

. . .

---

. . .

 

پیوست

جدول تخمین جمعیت استان‌ها در سال‌های بین سرشماری عمومی

جمعیت سال ۱۴۰۰ از تخمین‌های رسمی^[۱۲] استفاده شده است. برای تخمین جمعیت میان دو سرشماری از فرمول^[۱۳] زیر استفاده شده است.

Estimate = P1 + n * (P2 – P1) / N
Estimate = تخمین جمعیت برای سال مورد نظر
n = تعداد ماه‌ از زمان سرشماری اول تا زمان تخمین
N = تعداد ماه‌ها بین سرشماری اول و دوم
P2 = جمعیت در سرشماری دوم
P1 = جمعیت در سرشماری اول

نام استان	سرشماری جمعیت ۹۵	تخمین جمعیت ۹۶	تخمین جمعیت ۹۷	تخمین جمعیت ۹۸	تخمین جمعیت ۹۹
آذربایجان شرقی	۳۸۵۹۰۰۰	۳۹۰۳۶۰۰	۳۹۴۸۲۰۰	۳۹۹۲۸۰۰	۴۰۳۷۴۰۰
آذربایجان غربی	۳۲۸۴۰۰۰	۳۳۲۲۸۰۰	۳۳۶۱۶۰۰	۳۴۰۰۴۰۰	۳۴۳۹۲۰۰
‫اردﺑﻴﻞ	۱۲۹۴۰۰۰	۱۲۹۸۰۰۰	۱۳۰۲۰۰۰	۱۳۰۶۰۰۰	۱۳۱۰۰۰۰
‫اﺻﻔﻬﺎن	۵۰۹۱۰۰۰	۵۱۵۱۰۰۰	۵۲۱۱۰۰۰	۵۲۷۱۰۰۰	۵۳۳۱۰۰۰
‫اﻟﺒﺮز	۲۶۴۲۰۰۰	۲۷۰۵۶۰۰	۲۷۶۹۲۰۰	۲۸۳۲۸۰۰	۲۸۹۶۴۰۰
‫اﻳﻼم	۵۸۷۰۰۰	۵۹۰۸۰۰	۵۹۴۶۰۰	۵۹۸۴۰۰	۶۰۲۲۰۰
‫ﺑﻮﺷﻬﺮ	۱۱۴۶۰۰۰	۱۱۷۱۰۰۰	۱۱۹۶۰۰۰	۱۲۲۱۰۰۰	۱۲۴۶۰۰۰
‫ﺗﻬﺮان	۱۲۸۰۸۰۰۰	۱۳۰۷۳۲۰۰	۱۳۳۳۸۴۰۰	۱۳۶۰۳۶۰۰	۱۳۸۶۸۸۰۰
‫ﭼﻬﺎرﻣﺤﺎل و بختیاری	۹۴۲۰۰۰	۹۵۳۰۰۰	۹۶۴۰۰۰	۹۷۵۰۰۰	۹۸۶۰۰۰
‫ﺧﺮاﺳﺎن جنوبی	۷۷۹۰۰۰	۷۹۰۰۰۰	۸۰۱۰۰۰	۸۱۲۰۰۰	۸۲۳۰۰۰
‫ﺧﺮاﺳﺎن رضوی	۶۴۴۵۰۰۰	۶۴۳۰۴۰۰	۶۴۱۵۸۰۰	۶۴۰۱۲۰۰	۶۳۸۶۶۰۰
‫ﺧﺮاﺳﺎن شمالی	۹۱۹۰۰۰	۹۱۶۴۰۰	۹۱۳۸۰۰	۹۱۱۲۰۰	۹۰۸۶۰۰
‫ﺧﻮزﺳﺘﺎن	۴۸۵۳۰۰۰	۴۸۷۹۴۰۰	۴۹۰۵۸۰۰	۴۹۳۲۲۰۰	۴۹۵۸۶۰۰
‫زﻧﺠﺎن	۱۰۶۸۰۰۰	۱۰۷۷۸۰۰	۱۰۸۷۶۰۰	۱۰۹۷۴۰۰	۱۱۰۷۲۰۰
‫ﺳﻤﻨﺎن	۶۸۴۰۰۰	۷۰۳۰۰۰	۷۲۲۰۰۰	۷۴۱۰۰۰	۷۶۰۰۰۰
‫ﺳﻴﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن	۲۸۵۹۰۰۰	۲۹۰۹۴۰۰	۲۹۵۹۸۰۰	۳۰۱۰۲۰۰	۳۰۶۰۶۰۰
‫ﻓﺎرس	۴۸۲۸۰۰۰	۴۸۸۱۲۰۰	۴۹۳۴۴۰۰	۴۹۸۷۶۰۰	۵۰۴۰۸۰۰
‫ﻗﺰوﻳﻦ	۱۲۶۲۰۰۰	۱۲۷۹۶۰۰	۱۲۹۷۲۰۰	۱۳۱۴۸۰۰	۱۳۳۲۴۰۰
‫ﻗﻢ	۱۲۵۵۰۰۰	۱۲۸۸۶۰۰	۱۳۲۲۲۰۰	۱۳۵۵۸۰۰	۱۳۸۹۴۰۰
‫ﻛﺮدﺳﺘﺎن	۱۵۴۴۰۰۰	۱۵۷۳۶۰۰	۱۶۰۳۲۰۰	۱۶۳۲۸۰۰	۱۶۶۲۴۰۰
‫ﻛﺮﻣﺎن	۳۱۶۳۰۰۰	۳۲۰۷۰۰۰	۳۲۵۱۰۰۰	۳۲۹۵۰۰۰	۳۳۳۹۰۰۰
‫ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه	۱۹۸۳۰۰۰	۱۹۸۸۲۰۰	۱۹۹۳۴۰۰	۱۹۹۸۶۰۰	۲۰۰۳۸۰۰
‫ﻛﻬﻜﻴﻠﻮﻳﻪ و ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ	۷۱۴۰۰۰	۷۲۳۸۰۰	۷۳۳۶۰۰	۷۴۳۴۰۰	۷۵۳۲۰۰
‫ﮔﻠﺴﺘﺎن	۱۹۳۵۰۰۰	۱۹۴۷۸۰۰	۱۹۶۰۶۰۰	۱۹۷۳۴۰۰	۱۹۸۶۲۰۰
‫ﮔﻴﻼن	۲۵۶۰۰۰۰	۲۵۶۴۰۰۰	۲۵۶۸۰۰۰	۲۵۷۲۰۰۰	۲۵۷۶۰۰۰
‫ﻟﺮﺳﺘﺎن	۱۸۳۱۰۰۰	۱۸۲۶۸۰۰	۱۸۲۲۶۰۰	۱۸۱۸۴۰۰	۱۸۱۴۲۰۰
‫ﻣﺎزﻧﺪران	۳۲۰۹۰۰۰	۳۲۵۰۴۰۰	۳۲۹۱۸۰۰	۳۳۳۳۲۰۰	۳۳۷۴۶۰۰
‫مرکزی	۱۴۸۵۰۰۰	۱۴۸۵۸۰۰	۱۴۸۶۶۰۰	۱۴۸۷۴۰۰	۱۴۸۸۲۰۰
‫ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن	۱۷۴۵۰۰۰	۱۷۹۲۴۰۰	۱۸۳۹۸۰۰	۱۸۸۷۲۰۰	۱۹۳۴۶۰۰
‫ﻫﻤﺪان	۱۸۰۳۰۰۰	۱۸۰۰۰۰۰	۱۷۹۷۰۰۰	۱۷۹۴۰۰۰	۱۷۹۱۰۰۰
‫ﻳﺰد	۱۱۱۰۰۰۰	۱۱۳۹۶۰۰	۱۱۶۹۲۰۰	۱۱۹۸۸۰۰	۱۲۲۸۴۰۰

---

جدول فوت ناشی از تصادف در پزشکی قانونی و سهم آن از کل آمار فوت ثبت احوال

از سال ۱۳۹۴ تا سال ۱۳۹۹

محدوده

فوت تصادف ۹۹

فوت تصادف ۹۸

فوت تصادف ۹۷

فوت تصادف ۹۶

فوت تصادف ۹۵

فوت تصادف ۹۴

کل فوت ۹۹

کل فوت ۹۸

کل فوت ۹۷

کل فوت ۹۶

کل فوت ۹۵

کل فوت ۹۴

درصد از کل ۹۹

درصد از کل ۹۸

درصد از کل ۹۷

درصد از کل ۹۶

درصد از کل ۹۵

درصد از کل ۹۴

آذربایجان شرقی

۶۹۵

۸۰۴

۸۴۳

۶۷۷

۶۶۵

۷۶۲

۳۱,۳۶۵

۲۳,۰۳۴

۲۲,۵۲۸

۲۱,۸۷۷

۲۱,۸۸۴

۲۱,۸۴۱

۲٫۲%

۳٫۵%

۳٫۷%

۳٫۱%

۳٫۰%

۳٫۵%

آذربایجان غربی

۴۹۳

۶۲۹

۵۸۵

۵۶۲

۵۵۹

۵۳۳

۲۱,۶۴۳

۱۵,۶۰۱

۱۵,۰۸۰

۱۴,۸۷۱

۱۴,۵۹۹

۱۴,۳۱۶

۲٫۳%

۴٫۰%

۳٫۹%

۳٫۸%

۳٫۸%

۳٫۷%

اردبیل

۲۲۸

۲۰۹

۲۳۱

۱۵۶

۱۹۶

۱۹۹

۹,۴۱۲

۷,۰۲۹

۶,۸۷۵

۶,۳۶۷

۶,۴۶۷

۶,۴۵۵

۲٫۴%

۳٫۰%

۳٫۴%

۲٫۵%

۳٫۰%

۳٫۱%

اصفهان

۹۹۱

۱,۰۵۰

۱,۱۲۷

۹۹۱

۱,۰۲۰

۱,۱۰۴

۳۲,۹۷۸

۲۵,۴۰۵

۲۳,۸۵۱

۲۳,۲۱۷

۲۳,۰۱۰

۲۲,۴۴۵

۳٫۰%

۴٫۱%

۴٫۷%

۴٫۳%

۴٫۴%

۴٫۹%

البرز

۲۷۴

۲۶۹

۲۹۸

۲۲۹

۲۷۶

۲۸۴

۱۵,۸۵۴

۱۱,۴۰۱

۱۰,۶۵۶

۹,۴۳۱

۹,۵۳۸

۸,۹۳۵

۱٫۷%

۲٫۴%

۲٫۸%

۲٫۴%

۲٫۹%

۳٫۲%

ایلام

۱۱۰

۱۶۳

۱۴۷

۱۵۳

۱۲۶

۱۷۵

۳,۴۳۵

۲,۵۴۳

۲,۵۱۵

۲,۵۴۲

۲,۵۳۶

۲,۵۴۶

۳٫۲%

۶٫۴%

۵٫۸%

۶٫۰%

۵٫۰%

۶٫۹%

بوشهر

۳۲۳

۳۷۲

۲۷۱

۲۸۹

۳۳۵

۳۲۷

۵,۴۵۱

۴,۴۸۰

۴,۱۶۲

۴,۳۳۰

۴,۱۴۰

۴,۱۴۰

۵٫۹%

۸٫۳%

۶٫۵%

۶٫۷%

۸٫۱%

۷٫۹%

تهران

۱,۲۱۰

۱,۲۴۱

۱,۳۱۹

۱,۲۳۱

۱,۱۵۶

۱,۲۱۳

۸۰,۳۱۱

۶۰,۷۱۲

۵۷,۸۸۰

۵۷,۲۸۳

۵۵,۰۷۵

۵۴,۲۸۸

۱٫۵%

۲٫۰%

۲٫۳%

۲٫۱%

۲٫۱%

۲٫۲%

چهارمحال وبختیاری

۱۸۹

۲۲۱

۲۳۷

۲۲۴

۲۲۳

۲۱۰

۵,۳۴۵

۴,۱۰۱

۴,۱۰۰

۴,۰۵۵

۴,۲۰۷

۶,۷۶۲

۳٫۵%

۵٫۴%

۵٫۸%

۵٫۵%

۵٫۳%

۳٫۱%

خراسان جنوبی

۲۳۳

۲۷۸

۲۴۶

۲۴۵

۲۰۰

۲۱۲

۴,۷۳۶

۴,۰۶۳

۳,۸۲۶

۳,۸۶۷

۳,۷۵۲

۳,۷۴۰

۴٫۹%

۶٫۸%

۶٫۴%

۶٫۳%

۵٫۳%

۵٫۷%

خراسان رضوی

۹۳۱

۱,۱۳۲

۱,۱۲۱

۱,۱۲۷

۱,۱۳۳

۱,۲۹۶

۴۰,۷۰۴

۳۱,۴۶۲

۳۰,۲۷۴

۳۱,۰۹۸

۳۰,۴۷۵

۲۹,۰۳۵

۲٫۳%

۳٫۶%

۳٫۷%

۳٫۶%

۳٫۷%

۴٫۵%

خراسان شمالی

۲۱۲

۲۳۰

۲۴۶

۲۹۹

۲۳۰

۲۵۷

۵,۷۸۷

۴,۸۹۸

۴,۶۴۲

۴,۵۶۷

۴,۲۵۲

۴,۲۵۱

۳٫۷%

۴٫۷%

۵٫۳%

۶٫۵%

۵٫۴%

۶٫۰%

خوزستان

۸۶۳

۹۵۸

۸۴۸

۸۱۱

۹۰۵

۸۲۱

۲۷,۳۵۲

۲۱,۳۵۲

۲۰,۱۴۰

۲۰,۶۲۷

۲۰,۵۳۳

۱۹,۴۵۲

۳٫۲%

۴٫۵%

۴٫۲%

۳٫۹%

۴٫۴%

۴٫۲%

زنجان

۲۴۵

۲۹۴

۳۰۸

۲۱۹

۲۵۲

۲۶۹

۷,۳۲۵

۵,۴۱۲

۵,۲۷۴

۵,۲۷۷

۵,۰۶۳

۵,۳۱۴

۳٫۳%

۵٫۴%

۵٫۸%

۴٫۲%

۵٫۰%

۵٫۱%

سمنان

۲۱۶

۳۰۷

۳۰۶

۳۱۸

۲۶۱

۳۰۴

۴,۶۵۴

۳,۶۳۱

۳,۳۸۷

۳,۲۶۲

۳,۲۵۶

۳,۲۷۹

۴٫۶%

۸٫۵%

۹٫۰%

۹٫۷%

۸٫۰%

۹٫۳%

سیستان وبلوچستان

۱,۰۰۵

۱,۰۳۵

۱,۰۷۴

۸۳۲

۷۶۴

۷۶۴

۱۴,۹۹۴

۱۲,۸۸۰

۱۳,۵۲۰

۱۵,۱۹۷

۱۵,۲۶۹

۱۴,۳۲۹

۶٫۷%

۸٫۰%

۷٫۹%

۵٫۵%

۵٫۰%

۵٫۳%

فارس

۱,۲۴۱

۱,۲۶۹

۱,۳۵۷

۱,۴۴۵

۱,۴۵۸

۱,۳۷۴

۲۸,۹۷۶

۲۲,۲۸۸

۲۱,۵۵۹

۲۲,۳۲۵

۲۱,۹۵۰

۲۱,۸۳۹

۴٫۳%

۵٫۷%

۶٫۳%

۶٫۵%

۶٫۶%

۶٫۳%

قزوین

۲۹۸

۳۰۲

۳۱۷

۳۱۱

۳۵۵

۳۶۷

۸,۶۳۵

۶,۲۸۵

۵,۹۹۸

۵,۸۵۷

۵,۸۷۱

۶,۲۵۳

۳٫۵%

۴٫۸%

۵٫۳%

۵٫۳%

۶٫۰%

۵٫۹%

قم

۲۹۰

۲۶۳

۲۹۷

۲۴۴

۳۰۸

۲۷۸

۷,۷۷۶

۶,۸۱۹

۵,۹۳۳

۵,۹۰۵

۵,۷۳۲

۵,۶۲۸

۳٫۷%

۳٫۹%

۵٫۰%

۴٫۱%

۵٫۴%

۴٫۹%

کردستان

۳۵۶

۳۴۳

۴۰۹

۳۸۸

۳۷۴

۴۱۹

۱۰,۸۹۱

۷,۵۲۶

۷,۳۲۵

۷,۲۹۲

۷,۲۲۴

۷,۹۷۹

۳٫۳%

۴٫۶%

۵٫۶%

۵٫۳%

۵٫۲%

۵٫۳%

کرمان

۹۸۴

۱,۰۸۷

۱,۱۰۵

۱,۰۹۹

۹۲۰

۱,۰۰۹

۱۷,۷۳۲

۱۴,۰۳۵

۱۳,۳۳۷

۱۳,۵۹۹

۱۲,۸۱۷

۱۲,۴۲۶

۵٫۵%

۷٫۷%

۸٫۳%

۸٫۱%

۷٫۲%

۸٫۱%

کرمانشاه

۴۰۷

۴۷۵

۴۶۸

۴۷۵

۴۳۱

۴۲۵

۱۴,۳۹۷

۱۱,۴۷۷

۱۰,۹۷۷

۱۱,۳۶۱

۱۰,۷۳۹

۱۰,۸۱۴

۲٫۸%

۴٫۱%

۴٫۳%

۴٫۲%

۴٫۰%

۳٫۹%

کهگیلویه وبویراحمد

۱۸۲

۲۰۶

۱۸۶

۱۸۳

۱۶۸

۱۶۸

۳,۵۰۳

۲,۸۷۰

۲,۷۷۱

۲,۷۸۷

۲,۷۲۶

۲,۶۵۷

۵٫۲%

۷٫۲%

۶٫۷%

۶٫۶%

۶٫۲%

۶٫۳%

گلستان

۳۳۷

۳۷۸

۴۱۳

۳۹۲

۳۲۲

۳۶۴

۱۱,۸۰۵

۹,۸۸۳

۸,۹۸۷

۸,۹۰۲

۸,۶۵۱

۸,۸۰۶

۲٫۹%

۳٫۸%

۴٫۶%

۴٫۴%

۳٫۷%

۴٫۱%

گیلان

۵۳۰

۵۵۷

۶۶۳

۶۶۲

۶۲۸

۶۴۹

۱۹,۶۶۴

۱۸,۳۷۴

۱۶,۵۷۵

۱۶,۱۶۲

۱۵,۶۸۱

۱۶,۱۶۴

۲٫۷%

۳٫۰%

۴٫۰%

۴٫۱%

۴٫۰%

۴٫۰%

لرستان

۴۲۷

۵۲۳

۴۷۳

۴۴۲

۴۶۵

۴۲۹

۱۱,۵۸۷

۹,۱۹۸

۸,۹۳۸

۸,۷۳۱

۸,۳۹۴

۸,۳۵۰

۳٫۷%

۵٫۷%

۵٫۳%

۵٫۱%

۵٫۵%

۵٫۱%

مازندران

۵۶۸

۶۵۴

۶۳۸

۶۱۸

۶۵۳

۷۴۷

۲۱,۹۹۹

۱۸,۰۹۰

۱۶,۵۸۷

۱۶,۱۵۸

۱۶,۰۹۷

۱۵,۹۰۶

۲٫۶%

۳٫۶%

۳٫۸%

۳٫۸%

۴٫۱%

۴٫۷%

مرکزی

۵۰۷

۵۴۷

۵۶۸

۵۱۵

۵۱۳

۴۹۵

۱۰,۴۳۱

۷,۹۸۸

۷,۷۶۲

۷,۸۹۷

۷,۶۵۸

۷,۷۰۵

۴٫۹%

۶٫۸%

۷٫۳%

۶٫۵%

۶٫۷%

۶٫۴%

هرمزگان

۴۳۶

۳۸۷

۴۴۵

۳۶۴

۳۸۰

۴۱۶

۸,۰۲۲

۶,۵۳۷

۶,۵۰۳

۶,۵۶۰

۶,۶۹۳

۶,۶۶۱

۵٫۴%

۵٫۹%

۶٫۸%

۵٫۵%

۵٫۷%

۶٫۲%

همدان

۳۳۷

۴۳۳

۳۸۸

۴۴۶

۴۴۳

۴۷۱

۱۳,۶۷۵

۱۰,۸۹۰

۱۰,۳۲۷

۱۰,۲۰۴

۱۰,۳۰۳

۹,۸۶۳

۲٫۵%

۴٫۰%

۳٫۸%

۴٫۴%

۴٫۳%

۴٫۸%

یزد

۲۷۸

۳۳۰

۲۴۹

۲۵۴

۲۱۳

۲۴۳

۷,۰۷۲

۴,۷۳۵

۴,۷۰۵

۴,۵۶۰

۴,۵۰۵

۴,۵۰۵

۳٫۹%

۷٫۰%

۵٫۳%

۵٫۶%

۴٫۷%

۵٫۴%

کل کشور

۱۵,۳۹۶

۱۶,۹۴۶

۱۷,۱۸۳

۱۶,۲۰۱

۱۵,۹۳۲

۱۶,۵۸۴

۵۰۷,۵۱۱

۳۹۴,۹۹۹

۳۷۶,۹۹۴

۳۷۶,۱۶۸

۳۶۹,۰۹۷

۳۶۶,۶۸۴

۳٫۰%

۴٫۳%

۴٫۶%

۴٫۳%

۴٫۳%

۴٫۵%

منابع

^[۱] زنگی آبادی و همکاران (۱۳۹۱) فصلنامه راهور. سال اول شماره ۱(+)

^[۲] برای نمونه مراجعه کنید به ٬ بررسی عوامل موثر بر تصادفات جاده‌ای و ارائه راهکارهایی برای کاهش آن. مورد مطالعه: منظومه روستایی جنوب خور و بیابانک٬ محمد سلیمانی و همکاران. پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره ۶۵ پاییز ۱۳۷۸(+)

عامل موثر در تصادف	درصد از کل
فقط با عوامل انسانی	۵۷%
فقط با عامل راه	۳%
فقط با عامل وسیله نقلیه	۲%
عوامل انسانی و راه	۲۶%
عوامل انسانی و وسیله نقلیه	۶%
عوامل راه و وسیله نقلیه	۱%
عوامل انسانی، راه و وسیله نقلیه	۴%
ناشناخته	۱%
جمع	۱۰۰%

^[۳] در مدل خطی استفاده شده متغیرهای مساحت و جمعیت پس کم شدن از میانگین و تقسیم بر انحراف معیار نرمال شده و در مدلسازی استفاده شده‌اند.

^[۴] برای نمونه مراجعه کنید به آمار منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی(+)

^[۵] وبسایت Our World in Data به نقل از سازمان بهداشت جهانی (+)

^[۶] برای اطلاعات بیشتر و مشاهده تغییرات زمانی مراجعه کنید به (+)

^[۷] مرکز آمار ایران- جداول آماری تصادفات(+)

^[۸] مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (+)

^[۹] برای مطالعه گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی در خصوص حوادث جاده‌ای مراجعه کنید به (+)

^[۱۰] وزارت راه و شهرسازی- مراجعه کنید به صفحه ۱۲ این سند.(+)

^[۱۱] آمار وزارت راه و شهرسازی –  طول راههای بین شهری و روستایی تحت حوزه استحفاظی وزارت راه و شهرسازی در سطح کشور تا پایان سال ۱۳۹۷

(+)

^[۱۲]  بررسی روند تغییرات ساختار و ترکیب جمعیت کشور و آینده آن تا افق ۱۴۳۰ شمسی بر اساس

نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن۱۳۹۵(+)

^[۱۳] برای دیدن جزییات فرمول مراجعه کنید به (+)

Photo by Mahdi Dastmard on Unsplash

عکس روی جلد از مهدی دستمرد از وب‌سایت unsplash