کورشدنِ چشمِ قیمت‌ها

gasoline price world map

بعد از چند دهه آزمون و خطا در قیمت‌گذاری و سهمیه‌بندیِ بنزین امروز صحبت از یک طرح جدید است. جزئیات این طرح هنوز در مرحله آزمایش و تکمیل است. اما پیش از اعلام نهاییِ چند و چونِ آن در کشور، لازم است طرح‌های قبلی را مورد بررسی قرار دهیم و سرنوشت آنان را به یاد بیاوریم.

«هدفمندی یارانه‌ها»، «اصلاح قیمت‌ها»، «آزادسازی قیمت‌ها»، «جراحی اقتصادی» و … عبارات آشنایی در اقتصاد ایران هستند. افزایش قیمت سوخت هربار زیر لوای یکی از این الفاظ انجام شده است. بیشترین افزایش قیمت بنزین در دهه‌های اخیر در سال ۱۳۸۹ در طرح هدفمندی یارانه‌ها (آزاد: ۶۰۰% افزایش، سهمیه: ۳۰۰% افزایش) و پس از آن در آبان ۱۳۹۸ (آزاد: ۲۰۰% افزایش، سهمیه: ۱۱۴% افزایش) اتفاق افتاده است. 

افزایش قیمت بنزین با چه انگیزه‌هایی انجام شده است؟

اهدافی که برای این تغییرات مطرح شده را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:

قیمت حامل‌های انرژی در ایران بسیار زیر قیمت جهانی است. زیرِ قیمت بودن، مشکلات زیادی مانند مصرفِ بیش از حد و آسیب‌های زیست‌محیطی، تشویق صنایع انرژی‌بر به بهره‌برداریِ هرچه بیشتر از منابع طبیعی، ناتوانیِ صنایع در رقابت‌های برون‌مرزی، قاچاق سوخت و بی‌عدالتی را در پی داشته است. کسی که وضعیت مالی بهتری دارد بیشتر از حمل و نقل عمومی و خصوصی استفاده می‌کند در نتیجه بیشتر از یارانه سوخت بهره‌مند می‌شود.

تنها در دوازده سال اخیر قیمت بنزین آزاد یک بار ۷ برابر و یک بار ۳ برابر شده است. آیا این بدان معناست که سوخت در چهار دهه اخیر در ایران ارزشمندتر شده است؟ آیا قیمت سوخت در ایران به قیمت جهانی آن نزدیک شده و طرح‌های افزایش قیمت به اهداف خود رسیده‌اند؟

اصلاح قیمت بنزین در ایران چقدر موفق بوده‌؟

انرژی یک کالاهای جهانی با شبکه گسترده‌ای از عرضه و تقاضا در کره زمین است. برای همین می‌توان ارزش آن را از قیمت خرید و فروش در کشورهای مختلف دریافت. برای آنکه ببینیم طرح‌های تغییر قیمت بنزین در ایران چقدر موفق بوده بهترین کار این است که قیمت هر لیتر را در طول زمان به دلار محاسبه و با قیمت‌های جهانی مقایسه کنیم.

قیمت بنزینی که در ایران در سال ۵۷ خرید و فروش می‌شده با قیمت دلارِ آن روز، ۰.۱ دلار بوده است. افزایش حاصل از طرح هدفمندی یارانه‌ها در بیشترین حالت قیمت‌ را به ۰.۶۶ دلار برای یک لیتر بنزین آزاد و ۰.۳۸ دلار برای بنزین سهمیه‌بندی‌شده رساند. اما این نزدیک شدن به قیمت جهانی دیری نپایید. موج‌های سهمگینِ افزایش قیمت ارز و تورم آن را درنوردید و به نقطه اولیه بازگرداند. قیمت بنزین ایران در حال حاضر ۰.۱۱ دلار برای بنزین آزاد و ۰.۰۵ دلار برای بنزینِ سهمیه‌بندی شده است.

در ۴۳ سالِ گذشته، بنزین نه تنها در اقتصاد ایران باارزش‌تر نشده، بلکه بی‌ارزش‌تر نیز شده است. اگر نرخ تورم دلار را هم در محاسبات وارد کنیم کاهش ارزش انرژی در ایران بیشتر نمایان می‌شود. دلار آمریکا هم مانند همۀ پول‌های‌ رایج دستخوش تورم می‌شود. نرخ تورم دلار آمریکا در سال جاری ۱.۲% است. این تغییرات باعث می‌شود ارزش دلار در سال‌های مختلف تفاوت داشته باشد. مثلا یک دلار در سال ۱۹۷۹ میلادی (۱۳۵۷ شمسی) تقریبا برابر ۳.۶۵ دلار در سال ۲۰۲۱ میلادی (۱۴۰۰ شمسی) است.  

اگر تغییرات ارزش دلار را در محاسبات وارد کنیم تغییرات قیمت دلاری بنزین در ایران با قیمتی معادل ارزش کنونی دلار به صورت زیر خواهد بود:

اگر ارزش کنونی دلار را مبنا قرار دهیم، در سال ۱۳۵۷ هر لیتر بنزین در ایران با ارزشی معادل ۰.۳۷ دلار خرید و فروش می‌شده در حالیکه در سال ۱۴۰۰ هر لیتر بنزین آزاد با قیمت ۰.۱۱ دلار و هر لیتر بنزین سهمیه‌بندی‌شده ۰.۰۵ دلار است. به بیان دیگر ارزش بنزین در اقتصاد ایران نسبت به ۴۳ سال گذشته نزدیک به ۳.۴ تا ۶.۸ برابر کاهش یافته است. این در حالی است که قیمت جهانی هر لیتر بنزین در چهار دهه اخیر در مجموع کاهش نیافته است * .

مثلا در دوازده سال گذشته که مهم‌ترین طرح‌های افزایش قیمت بنزین در ایران اجرا شده‌ و معادل ارزی آن در عین ناباوری کاهش یافته است، قیمت جهانی بنزین کاهش ویژه‌ای نیافته است. به عنوان نمونه به تغییرات قیمت بنزین در ژاپن به عنوان یکی از واردکنندگان سوخت که بنزین را با قیمت‌های جهانی آن خریداری می‌کند در نمودار زیر نگاه کنید. قیمت بنزین در ۳۰ سال اخیر در ژاپن بین ۱ تا ۲ دلار برای هر لیتر در نوسان بوده است.

شکست مطلق!

اختلاف قیمت بنزین در ایران و جهان نه تنها در سال‌های اجرای طرح‌های یادشده کم نشده بلکه در دهه‌های اخیر، فاصله قیمت بنزین در کشور با قیمت جهانی بیشتر و آثار سوء آن در اقتصاد نیز تشدید شده است. به بیان دیگر بعد از اجرای دو طرح بزرگ و پرهزینه برای از میان برداشتن یارانه بنزین و جهانی‌سازیِ قیمت در بهترین حالت دوباره به نقطه اولیه بازگشته‌ایم.

قیمت هر لیتر بنزین در دنیا

در حال حاضر قیمت یک لیتر بنزین در ونزوئلا و ایران با اختلاف نسبت به کشورهای دیگر دنیا کمتر است. هر لیتر بنزین در ونزوئلا ۰.۰۲۵ دلار و در ایران ۰.۰۵۱به مردم فروخته می‌شود. کشور بعدی آنگولاست. در این کشور قیمت هر لیتر بنزین ۰.۲۸ دلار است (بیش از ۵ برابر ایران). در میان ۱۶۸ کشور جهان، قیمت هر لیتر بنزین در بیش از نیمی از کشورها بین ۰.۹۱ تا ۱.۵۳ دلار قرار دارد (میانه: ۱.۱۶). قیمت هر لیتر بنزین در ایران ۱.۱۱ دلار کمتر از میانه قیمت جهانی آن است (نزدیک به ۲۳ برابر کمتر). این تفاوت، تخمینی از همان‌ چیزی است که از آن به عنوان «یارانه انرژی» یاد می‌شود.

البته در وضعیتِ تحریم، نقدشوندگی از حالت عادی کمتر است چون ممکن است صادرات تنها در قیمت‌هایی کمتر از قیمت جهانی امکان‌پذیر باشد و جبران بخشی از یارانه انرژی اساساً امکان‌پذیر نباشد یا بسیار دشوار باشد.

به نام اصلاح قیمت‌ها، به کام کسری بودجه

بی‌ارزش بودن انرژی در ایران در مقایسه ارزش جهانی آن، آثار زیان‌باری برای اقتصاد ایران در پی دارد و کمتر کسی است که از آن اطلاع نداشته باشد. حکومت تا کنون در مقاطع مختلف سعی کرده تا با عناوین مختلف به این مسئله بپردازد اما مقایسه شکاف قیمت بنزین در ایران و جهان، قبل و بعد از افزایش قیمت نشان می‌دهد استفاده از عباراتی مانند «اصلاحِ قیمت»، «تعدیلِ قیمت»، «تعدیلِ ساختاری قیمت‌ها»، «واقعی شدنِ قیمت‌ها»، «جراحی اقتصادی» و «هدفمندیِ یارانه‌ها» برای آنچه در عمل اتفاق افتاد از اساس نادرست بوده است. اقداماتِ انجام شده همگی در طوفانِ تورم نابود شده‌اند. یارانه انرژی نه تنها حذف نشده بلکه در نهایت افزایش یافته است.

قیمت‌ ثابت انرژی در وضعیت تورمی باعث کاهش ارزش آن در کشور می‌شود. کاهش ارزش انرژی، اختلاف قیمتِ داخل و خارج را بیشتر می‌کند. این شکاف برای حکومت مخصوصاً در وضعیتِ کسری بودجه، غیرقابل تحمل می‌شود چون نفت و گاز مهم‌ترین راه درآمدزایی ارزی در کشور است. پس وقتی کفگیر به تهِ دیگِ بودجه رسید افزایش قیمت حامل‌های انرژی در دستور کار قرار می‌گیرد. در اقداماتی که تاکنون انجام شده، هیچ اصلاح یا تغییرِ ساختاری صورت نگرفته است. آنچه در عمل اتفاق افتاده چیزی جز افزایش‌ زودگذرِ قیمت سوخت برای جبرانِ کسریِ ساختاریِ بودجه نبوده است.

کور شدنِ چشم و درست نشدن ابرو

در تصمیمات بعدی باید به یاد داشته باشیم اقداماتِ قبلیِ تغییرِ قیمت – فارغ از هر نیت و نام‌گذاری که داشتند – نه تنها ابرو را درست نکردند بلکه در نهایت با کور شدن چشم همراه شدند و خسارت‌های مالی و جانی بسیار به بار آوردند.  

تجربیات دهه‌های اخیر نشان می‌دهد افزایش قیمت حامل‌های انرژی نقطه شروع درستی برای اصلاحات اقتصادی نیست. دست زدن به قیمت حامل‌های انرژی بدون حل مسئله کسری بودجه، تورم، انعطاف‌ناپذیری قیمت‌ها، اشتغال، انزوای اقتصادی و تحریم مانند کوبیدن خون در هاون، جانکاه و بی‌حاصل است.

اقتصاد ایران هنوز همانقدر تورم‌خیز است که پیش از این بود. در چنین شرایطی افزایش قیمت‌ها جز تکرار شکست‌های قبلی نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت.

پاورقی و منابع

*  از قیمت‌های جهانی هر لیتر بنزین برای ۴۳ سال اخیر دادۀ کافی برای استفاده در این یادداشت پیدا نشد. اگر تغییرات تاریخی قیمت‌ جهانی بنزین را گردآوری و در محاسبات وارد کنیم، با توجه به افزایش قیمت نفت در ابتدای دهه هشتاد میلادی پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران ممکن است برخی اعداد و ارقام تغییر کند اما بعید است نتیجه نهایی را تغییر دهد.

محاسبات قیمت بنزین

💡 برای مشاهده کامل جدول، آن را به چپ و راست بکشید
سال قیمت بنزین (ریال) رشد نسبت به سال گذشته نرخ تبدیل دلار به ریال قیمت بنزین (دلار) نرخ تورم آمریکا (%) ضریب تبدیل دلار به سال پایه ۲۰۲۱ قیمت بنزین (دلار ۲۰۲۱)
آزاد سهمیه آزاد سهمیه آزاد سهمیه آزاد سهمیه
۱۳۵۷۱۰--۱۰۰۰.۱۰-۱۱.۲۵۳.۶۵۰.۳۷-
۱۳۵۸۱۰--۱۴۱۰.۰۷-۱۳.۵۵۴.۱۵۰.۲۳-
۱۳۵۹۳۰-%۲۰۰-۲۰۰۰.۱۵-۱۰.۳۳۴.۵۸۰.۴۴-
۱۳۶۰۳۰--۲۷۰۰.۱۱-۶.۱۳۴.۸۶۰.۳۱-
۱۳۶۱۳۰--۳۵۰۰.۰۹-۳.۲۱۵.۰۱۰.۲۳-
۱۳۶۲۳۰--۴۵۰۰.۰۷-۴.۳۰۵.۲۳۰.۱۷-
۱۳۶۳۳۰--۵۸۰۰.۰۵-۳.۵۵۵.۴۱۰.۱۳-
۱۳۶۴۳۰--۶۱۴۰.۰۵-۱.۹۰۵.۵۲۰.۱۲-
۱۳۶۵۳۰--۷۴۲۰.۰۴-۳.۶۶۵.۷۲۰.۰۹-
۱۳۶۶۳۰--۹۹۱۰.۰۳-۴.۰۸۵.۹۵۰.۰۷-
۱۳۶۷۳۰--۹۶۶۰.۰۳-۴.۸۳۶.۲۴۰.۰۷-
۱۳۶۸۳۰--۱,۲۰۷۰.۰۲-۵.۴۰۶.۵۸۰.۰۵-
۱۳۶۹۵۰-%۶۷-۱,۴۱۲۰.۰۴-۴.۲۳۶.۸۵۰.۰۷-
۱۳۷۰۵۰--۱,۴۲۰۰.۰۴-۳.۰۳۷.۰۶۰.۰۷-
۱۳۷۱۵۰--۱,۴۹۸۰.۰۳-۲.۹۵۷.۲۷۰.۰۶-
۱۳۷۲۵۰--۱,۸۰۶۰.۰۳-۲.۶۱۷.۴۶۰.۰۵-
۱۳۷۳۵۰--۲,۶۳۵۰.۰۲-۲.۸۱۷.۶۷۰.۰۳-
۱۳۷۴۱۰۰-%۱۰۰-۴,۰۳۶۰.۰۲-۲.۹۳۷.۸۹۰.۰۴-
۱۳۷۵۱۰۰--۴,۴۴۶۰.۰۲-۲.۳۴۸.۰۸۰.۰۴-
۱۳۷۶۱۶۰-%۶۰-۴,۷۸۲۰.۰۳-۱.۵۵۸.۲۰۰.۰۵-
۱۳۷۷۲۰۰-%۲۵-۶,۴۶۸۰.۰۳-۲.۱۹۸.۳۸۰.۰۵-
۱۳۷۸۳۵۰-%۷۵-۸,۶۳۴۰.۰۴-۳.۳۸۸.۶۷۰.۰۶-
۱۳۷۹۳۸۵-%۱۰-۸,۱۳۱۰.۰۵-۲.۸۳۸.۹۱۰.۰۷-
۱۳۸۰۳۸۰--%۱-۷,۹۲۵۰.۰۵-۱.۵۹۹.۰۵۰.۰۷-
۱۳۸۱۵۰۰-%۳۲-۷,۹۹۱۰.۰۶-۲.۲۷۹.۲۶۰.۰۹-
۱۳۸۲۶۵۰-%۳۰-۸,۳۲۳۰.۰۸-۲.۶۸۹.۵۱۰.۱۱-
۱۳۸۳۸۰۰-%۲۳-۸,۷۴۷۰.۰۹-۳.۳۹۹.۸۳۰.۱۲-
۱۳۸۴۸۰۰--۹,۰۴۲۰.۰۹-۳.۲۳۱۰.۱۴۰.۱۲-
۱۳۸۵۸۰۰--۹,۲۲۶۰.۰۹-۲.۸۵۱۰.۴۳۰.۱۱-
۱۳۸۶۱,۰۰۰۱,۰۰۰%۲۵۹,۳۵۷۰.۱۱۰.۱۱۳.۸۴۱۰.۸۳۰.۱۳۰.۱۳
۱۳۸۷۱,۰۰۰۱,۰۰۰۹,۶۶۷۰.۱۰۰.۱۰(۰.۳۶)۱۰.۸۰۰.۱۳۰.۱۳
۱۳۸۸۱,۰۰۰۱,۰۰۰۹,۹۷۹۰.۱۰۰.۱۰۱.۶۴۱۰.۹۷۰.۱۲۰.۱۲
۱۳۸۹۷,۰۰۰۴,۰۰۰%۶۰۰%۳۰۰۱۰,۶۰۱۰.۶۶۰.۳۸۳.۱۶۱۱.۳۲۰.۷۸۰.۴۴
۱۳۹۰۷,۰۰۰۴,۰۰۰۱۳,۵۶۸۰.۵۲۰.۲۹۲.۰۷۱۱.۵۵۰.۶۰۰.۳۴
۱۳۹۱۷,۰۰۰۴,۰۰۰۲۶,۰۵۹۰.۲۷۰.۱۵۱.۴۶۱۱.۷۲۰.۳۱۰.۱۷
۱۳۹۲۷,۰۰۰۴,۰۰۰۳۱,۸۳۹۰.۲۲۰.۱۳۱.۶۲۱۱.۹۱۰.۲۵۰.۱۴
۱۳۹۳۱۰,۰۰۰۷,۰۰۰%۴۳%۷۵۳۲,۸۰۱۰.۳۰۰.۲۱۰.۱۲۱۱.۹۳۰.۳۴۰.۲۴
۱۳۹۴۱۰,۰۰۰۷,۰۰۰۳۴,۵۰۱۰.۲۹۰.۲۰۱.۲۶۱۲.۰۸۰.۳۲۰.۲۲
۱۳۹۵۱۰,۰۰۰۷,۰۰۰۳۶,۴۴۰۰.۲۷۰.۱۹۲.۱۳۱۲.۳۴۰.۳۰۰.۲۱
۱۳۹۶۱۰,۰۰۰۷,۰۰۰۴۰,۴۵۳۰.۲۵۰.۱۷۲.۴۴۱۲.۶۴۰.۲۶۰.۱۸
۱۳۹۷۱۰,۰۰۰۷,۰۰۰۱۰۷,۸۳۲۰.۰۹۰.۰۶۱.۸۱۱۲.۸۷۰.۱۰۰.۰۷
۱۳۹۸۳۰,۰۰۰۱۵,۰۰۰%۲۰۰%۱۱۴۱۲۹,۱۸۳۰.۲۳۰.۱۲۱.۲۳۱۳.۰۲۰.۲۴۰.۱۲
۱۳۹۹۳۰,۰۰۰۱۵,۰۰۰۲۲۸,۸۷۲۰.۱۳۰.۰۷۱.۲۰۱۳.۱۸۰.۱۳۰.۰۷
۱۴۰۰۳۰,۰۰۰۱۵,۰۰۰۲۸۰,۰۰۰۰.۱۱۰.۰۵۱.۲۰۱۳.۳۴۰.۱۱۰.۰۵

منابع قیمت بنزین در ایران:

·        قیمت بنزین، از سال ۵۷ تا کنون؛ الف ۳ اردیبهشت ۱۳۹۲ (+)

·        همه تغییرات قیمت بنزین در ۱۵ سال گذشته؛ جماران ۲۹ آبان ۱۳۹۷ (+)

·        بنزین در ۴۰ سال گذشته چقدر گران شده؟ انتخاب ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۸ (+)

منابع نرخ تبدیل دلار به ریال ایران:

·        وزارت امور اقتصاد و دارایی؛ معاونت امور اقتصادی؛ دفتر آینده‌پژوهی، مدلسازی و مدیریت اطلاعات اقتصادی؛ بانک داده‌های اقتصادی و مالی (+)

·        شبکه اطلاع‌رسانی طلا، سکه و ارز (+)

منبع نرخ تورم در آمریکا:

·        بانک جهانی (+)

منبع قیمت بنزین در ژاپن:

·        بانک جهانی (+)

قیمت بنزین در کشورهای جهان (۲۰۲۱)

Row Country USD / Liter
۱Venezuela۰.۰۳
۲Iran۰.۰۵
۳Angola۰.۲۸
۴Syria۰.۳۲
۵Algeria*۰.۳۳
۶Kuwait*۰.۳۵
۷Nigeria۰.۴۰
۸Turkmenistan۰.۴۳
۹Kazakhstan۰.۴۶
۱۰Malaysia*۰.۴۹
۱۱Iraq۰.۵۱
۱۲Bahrain۰.۵۳
۱۳Bolivia*۰.۵۴
۱۴Qatar*۰.۵۸
۱۵Azerbaijan۰.۵۹
۱۶Egypt*۰.۵۹
۱۷Colombia*۰.۵۹
۱۸Saudi Arabia*۰.۶۲
۱۹Oman*۰.۶۲
۲۰Haiti۰.۶۵
۲۱Ethiopia۰.۶۵
۲۲Ecuador*۰.۶۷
۲۳Lebanon*۰.۶۸
۲۴Russia*۰.۶۹
۲۵Sudan۰.۷۲
۲۶United Arab Emirates*۰.۷۲
۲۷Tunisia*۰.۷۳
۲۸Afghanistan*۰.۷۴
۲۹Suriname*۰.۷۴
۳۰Kyrgyzstan*۰.۷۶
۳۱Pakistan*۰.۷۹
۳۲Belarus*۰.۸۳
۳۳Burma*۰.۸۴
۳۴Trinidad & Tobago۰.۸۵
۳۵Indonesia*۰.۸۷
۳۶Togo*۰.۸۷
۳۷Turkey*۰.۸۸
۳۸Chad۰.۸۹
۳۹Panama*۰.۸۹
۴۰Sierra Leone*۰.۸۹
۴۱Benin*۰.۸۹
۴۲Puerto Rico*۰.۹۱
۴۳Dominica۰.۹۲
۴۴Liberia۰.۹۳
۴۵Botswana۰.۹۴
۴۶Argentina*۰.۹۴
۴۷Uzbekistan۰.۹۶
۴۸USA*۰.۹۷
۴۹Guyana*۰.۹۷
۵۰Mongolia۰.۹۸
۵۱Guatemala*۰.۹۹
۵۲Namibia*۰.۹۹
۵۳DR Congo۱.۰۰
۵۴El Salvador*۱.۰۱
۵۵Sri Lanka*۱.۰۲
۵۶Swaziland۱.۰۳
۵۷Madagascar*۱.۰۳
۵۸Bangladesh۱.۰۴
۵۹Gabon۱.۰۴
۶۰Georgia*۱.۰۴
۶۱Taiwan*۱.۰۵
۶۲Lesotho*۱.۰۵
۶۳Vietnam*۱.۰۶
۶۴Ivory Coast*۱.۰۶
۶۵Burkina Faso*۱.۰۶
۶۶Zambia*۱.۰۷
۶۷Guinea۱.۰۷
۶۸Mexico*۱.۰۷
۶۹Mozambique*۱.۰۸
۷۰Cameroon*۱.۰۸
۷۱Tanzania*۱.۰۹
۷۲Ukraine*۱.۱۱
۷۳Peru*۱.۱۲
۷۴Nepal*۱.۱۲
۷۵Honduras*۱.۱۳
۷۶Saint Lucia*۱.۱۴
۷۷Bhutan۱.۱۴
۷۸Moldova*۱.۱۵
۷۹Thailand*۱.۱۵
۸۰Australia*۱.۱۵
۸۱Ghana*۱.۱۵
۸۲Paraguay۱.۱۵
۸۳Mali۱.۱۵
۸۴Mauritius*۱.۱۶
۸۵Kenya*۱.۱۶
۸۶Brazil*۱.۱۶
۸۷Chile*۱.۱۹
۸۸Nicaragua*۱.۱۹
۸۹Burundi۱.۲۰
۹۰Costa Rica*۱.۲۰
۹۱China*۱.۲۰
۹۲Rwanda*۱.۲۲
۹۳Canada*۱.۲۲
۹۴Cambodia*۱.۲۳
۹۵Philippines*۱.۲۵
۹۶Dominican Republic*۱.۲۵
۹۷Laos*۱.۲۵
۹۸Cuba۱.۲۶
۹۹South Africa*۱.۲۶
۱۰۰Fiji*۱.۲۹
۱۰۱Morocco۱.۲۹
۱۰۲Uganda۱.۳۰
۱۰۳Jamaica*۱.۳۰
۱۰۴Curacao۱.۳۲
۱۰۵Aruba*۱.۳۳
۱۰۶Senegal۱.۳۳
۱۰۷Bosnia & Herz.*۱.۳۳
۱۰۸Northern Macedonia*۱.۳۴
۱۰۹Bulgaria*۱.۳۵
۱۱۰India*۱.۳۶
۱۱۱Romania*۱.۳۸
۱۱۲South Korea*۱.۳۹
۱۱۳Bahamas*۱.۴۰
۱۱۴Grenada*۱.۴۰
۱۱۵Malawi*۱.۴۱
۱۱۶Cayman Islands*۱.۴۱
۱۱۷Japan*۱.۴۲
۱۱۸Cape Verde*۱.۴۳
۱۱۹Hungary*۱.۴۵
۱۲۰Poland*۱.۴۵
۱۲۱Andorra*۱.۴۶
۱۲۲Slovenia*۱.۴۷
۱۲۳Cyprus*۱.۴۹
۱۲۴Jordan*۱.۵۱
۱۲۵Malta*۱.۵۱
۱۲۶Seychelles۱.۵۳
۱۲۷Montenegro*۱.۵۷
۱۲۸Austria*۱.۵۸
۱۲۹Serbia*۱.۵۸
۱۳۰Uruguay*۱.۵۹
۱۳۱Luxembourg*۱.۶۲
۱۳۲Czech Republic*۱.۶۳
۱۳۳Croatia*۱.۶۳
۱۳۴Wallis and Futuna۱.۶۳
۱۳۵Lithuania*۱.۶۳
۱۳۶Belize*۱.۶۴
۱۳۷Slovakia*۱.۶۴
۱۳۸Latvia*۱.۶۵
۱۳۹Spain*۱.۶۵
۱۴۰Yemen۱.۷۰
۱۴۱Zimbabwe*۱.۷۰
۱۴۲Albania۱.۷۱
۱۴۳Estonia*۱.۷۲
۱۴۴Germany*۱.۷۵
۱۴۵Liechtenstein۱.۷۶
۱۴۶New Zealand*۱.۷۹
۱۴۷Belgium*۱.۸۰
۱۴۸San Marino۱.۸۰
۱۴۹France*۱.۸۱
۱۵۰Singapore*۱.۸۲
۱۵۱Switzerland*۱.۸۳
۱۵۲Mayotte*۱.۸۵
۱۵۳Sweden*۱.۸۷
۱۵۴Portugal*۱.۸۸
۱۵۵Ireland*۱.۹۲
۱۵۶United Kingdom*۱.۹۳
۱۵۷Italy*۱.۹۵
۱۵۸Greece*۱.۹۶
۱۵۹Monaco۱.۹۸
۱۶۰Barbados*۱.۹۸
۱۶۱Denmark*۱.۹۸
۱۶۲Norway*۱.۹۹
۱۶۳Iceland*۲.۰۰
۱۶۴Finland*۲.۰۲
۱۶۵Central African Rep.۲.۰۶
۱۶۶Israel*۲.۰۸
۱۶۷Netherlands*۲.۲۲
۱۶۸Hong Kong*۲.۵۹

نویسندگان

کورشدنِ چشمِ قیمت‌ها

دانش‌آموختۀ آمار و تحلیلگر داده

دیدگاه‌ها

2 پاسخ

  1. بسیار جالب، مستند و خواندنی بود
    دست شما درد نکنه

    آیا این شکاف قیمت پیش از انقلاب وجود نداشته؟
    اختلاف قیمت انرژی در ایران و جهان از چه زمانی آغاز شده؟

    1. در منابع داده‌ای که مراجعه کردم داده‌های قبل از ۵۷ عمدتاً در دسترس نبود و نمی‌تونم به شکل مشابه بگم از کی شکاف رخ داده، اما میشه حدس زد که این شکاف قاعدتاً نمی‌تونسته قبل از بهره‌مندی ایران از درآمد حاصل از فروش نفت اتفاق بیفته، چون منبعی برای جبرانش وجود نداشته.

      این سوال موضوع جالب و مهمی برای یک تحقیق جداگانه ست.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *