Picture of مهدی محمدیان

مهدی محمدیان

دانش‌آموخته سیاست‌گذاری اجتماعی و پژوهشگر

تصویر ناایمن کار در ایران

فعالیت در محیط‌های شغلی همواره با ایجاد بیماری، مصدومیت و مرگ همراه بوده است. مرگ‌و‌میر مرتبط با کار به صورت کلی به دو دسته بیماری‌های ناشی از کار و حوادث ناشی از کار تقسیم می‌شوند. عمده مرگ‌و‌میر مرتبط با کار از نوع اول، یعنی بیماری‌ ناشی از کار محسوب می‌شوند. به صورتی که بر اساس گزارش سازمان بین‌المللی کار[۲] در سال ۲۰۲۳ تعداد مرگ‌و‌میر ناشی از کار نزدیک به ۳ میلیون نفر بوده است. ۲/۶ میلیون از مرگ‌های یادشده ناشی از بیماری‌ها بوده و ۳۳۰ هزار نفر بر اثر حوادث ناشی از کار فوت کرده‌اند. این نوشتار به بررسی وضعیت حوادث کار منجر به مرگ در ایران می‌پردازد.

پدیده شاغلان فقیر در ایران

شاغلان فقیر کسانی هستند که با وجود داشتن شغل فعال و عضویت در نیروی کار، درآمد آن‌ها زیر خط فقر مطلق قرار می‌گیرد. این وضعیت، مفهوم سنتی شغل به‌عنوان اصلی‌ترین راه خروج از فقر را به چالش می‌کشد و نشان‌دهندۀ بحرانی جدید در ساختار اقتصاد و کیفیت مشاغل در کشور است. در سال‌های اخیر با تورم مزمن و افزایش هزینه‌های اساسی زندگی مانند مسکن و خوراک، این پدیده در کشور گسترش چشمگیری یافته و بخش قابل‌توجهی از خانوارهای ایرانی را درگیر کرده است. مطابق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، از سال۱۳۹۷ روندی آغاز شده که درصد شاغلان فقیر به درصد شاغلان غیرفقیر نزدیک شده و شغل ‌دیگر برای برخی خانوارها مثل گذشته برای بیرون آوردن خانوار از زیر خط فقر مطلق کارایی ندارد. این روند در سال‌های اخیر ادامه داشته تا آنجا که در سال ۱۴۰۲ درصد شاغلین فقیر برای اولین بار از درصد شاغلین غیرفقیر پیشی گرفته است.