فراخوان جایزه دیتاژورنالیسم دقیقه 1403 

عطیه وحیدمنش

عطیه وحیدمنش

پژوهشگر اقتصاد آموزش و توسعه، مدرس اقتصاد در دانشگاه تهران

وضعیت نگران‌کننده یادگیری دانش‌آموزان در ایران

از ۴۰ نفر رتبه برتر و همینطور از رتبه‌های زیر ۱۰۰۰ اکثریت از مدارس استعداد درخشان و غیر‌انتفاعی بودند و سهم آموزش دولتی ناچیز بوده است. این امر باعث شد تا بحث کیفیت عمومی آموزش و عدالت آموزشی این بار صورت جدی‌تری در افکار عمومی مطرح شود.
وضعیت عمومی آموزش و یادگیری در میان دانش‌آموزان ایرانی چگونه است؟
آزمون‌های بین‌المللی مانند آزمون تیمز و پرلز برای سنجش کیفیت آموزش و یادگیری وجود که می‌توان با اتکا به آن‌ها پاسخی روشمند به پرسش داد. تحلیل نتایج این آزمون‌ها نشان می‌دهد جایگاه دانش‌آموزان ایران در میان کشورهای جهان کاملا عکس آن چیزی است که در برخی گزاره‌ها ادعا می‌شود.
بررسی نتایج این آزمون‌ها نشان می‌دهد کیفیت یادگیری مفاهیم پایه در میان دانش‌آموزان ایرانی در مقایسه با کشورهای دیگر اصلاً وضعیت قابل قبولی ندارد و در سال‌های اخیر، در بسیاری موارد نیز روندی نزولی داشته است.

کیفیت آموزش و چالش اندازه‌گیری

جهانی که در آن زندگی می‌کنیم پیچیده‌تر از گذشته است. نمود آن را می‌توان در بحران‌های ریز و درشتی که مدام از گوشه و کنار دنیا سر بر می‌آورند مشاهده کرد. انسانِ امروز برای آنکه بتواند با این پیچیدگی‌ها مواجه شود، آموزش‌های گسترده و در عین حال عمیق‌تری نسبت به گذشته نیاز دارد، چرا که او تنها کسی است که می‌تواند بحران‌های ریز و درشت روزگار حاضر را حل کند.

آیا آموزشی که می‌بینیم نسبت کافی با مسائل پیش رویمان دارد؟ آیا آموزش کنونی توان ایجاد تحول‌های فراگیر و حل مسائل ریشه‌دار را دارد؟

برای پاسخ به این پرسش‌ها ابتدا باید ببینیم کیفیت آموزش در حال حاضر چگونه است و در سال‌های اخیر چه تغییراتی داشته است. اندازه‌گیری کیفیت آموزش و مقایسه آن بین کشورها خود موضوعی چالش‌برانگیز است. در این مقاله آزمون‌هایی که برای ارزیابی کیفیت نظام‌های آموزشی در دنیا برگزار می‌شوند معرفی خواهند شد.

آموزش

وضعیت نگران‌کننده یادگیری دانش‌آموزان در ایران

از ۴۰ نفر رتبه برتر و همینطور از رتبه‌های زیر ۱۰۰۰ اکثریت از مدارس استعداد درخشان و غیر‌انتفاعی بودند و سهم آموزش دولتی ناچیز بوده است. این امر باعث شد تا بحث کیفیت عمومی آموزش و عدالت آموزشی این بار صورت جدی‌تری در افکار عمومی مطرح شود.
وضعیت عمومی آموزش و یادگیری در میان دانش‌آموزان ایرانی چگونه است؟
آزمون‌های بین‌المللی مانند آزمون تیمز و پرلز برای سنجش کیفیت آموزش و یادگیری وجود که می‌توان با اتکا به آن‌ها پاسخی روشمند به پرسش داد. تحلیل نتایج این آزمون‌ها نشان می‌دهد جایگاه دانش‌آموزان ایران در میان کشورهای جهان کاملا عکس آن چیزی است که در برخی گزاره‌ها ادعا می‌شود.
بررسی نتایج این آزمون‌ها نشان می‌دهد کیفیت یادگیری مفاهیم پایه در میان دانش‌آموزان ایرانی در مقایسه با کشورهای دیگر اصلاً وضعیت قابل قبولی ندارد و در سال‌های اخیر، در بسیاری موارد نیز روندی نزولی داشته است.

آموزش

کیفیت آموزش و چالش اندازه‌گیری

جهانی که در آن زندگی می‌کنیم پیچیده‌تر از گذشته است. نمود آن را می‌توان در بحران‌های ریز و درشتی که مدام از گوشه و کنار دنیا سر بر می‌آورند مشاهده کرد. انسانِ امروز برای آنکه بتواند با این پیچیدگی‌ها مواجه شود، آموزش‌های گسترده و در عین حال عمیق‌تری نسبت به گذشته نیاز دارد، چرا که او تنها کسی است که می‌تواند بحران‌های ریز و درشت روزگار حاضر را حل کند.

آیا آموزشی که می‌بینیم نسبت کافی با مسائل پیش رویمان دارد؟ آیا آموزش کنونی توان ایجاد تحول‌های فراگیر و حل مسائل ریشه‌دار را دارد؟

برای پاسخ به این پرسش‌ها ابتدا باید ببینیم کیفیت آموزش در حال حاضر چگونه است و در سال‌های اخیر چه تغییراتی داشته است. اندازه‌گیری کیفیت آموزش و مقایسه آن بین کشورها خود موضوعی چالش‌برانگیز است. در این مقاله آزمون‌هایی که برای ارزیابی کیفیت نظام‌های آموزشی در دنیا برگزار می‌شوند معرفی خواهند شد.