مسئله اعتیاد و مواد مخدر یکی از چالش‌های جهانی است که ایران به دلیل قرارگیری در مسیر ترانزیت بین‌المللی، به‌شدت با آن درگیر است. اعتیاد در ایران حدود ۲.۷ درصد از جمعیت ۲۰ تا ۶۴ سال را تحت تأثیر قرار داده و گردش مالی اقتصاد خماری به حدود ۳۰۰ همت می‌رسد. میزان کشفیات مواد مخدر در دو دهه اخیر افزایش و سپس کاهش یافته، به‌طوری‌که در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۳۹۹، کشف تریاک ۵۷ درصد کاهش داشته که احتمالاً به دلیل کاهش تولید در افغانستان است. تغییر الگوی مصرف از مواد سنتی به صنعتی، نگرانی‌هایی درباره افزایش مصرف مواد خطرناک‌تر ایجاد کرده است. ارزش مواد مخدر کشف‌شده در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۳۴ همت برآورد شده و در کنار مصرف داخلی و قاچاق، تأثیرات اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای مانند افزایش جرائم، بیماری‌های مسری، و مرگ ناشی از مصرف مواد غیراستاندارد دارد.