مجله تحلیلی دقیقه

در شرایط خطیر و پرابهام، تخمینِ غیرمستقیم یک روش کارآمد برای رسیدن به تحلیلی اولیه اما قابل اتکا برای تصمیم‌گیری است. مرور روش‌های تخمینِ غیرمستقیمی که از ابتدای شیوع بیماری تا کنون به کار گرفته شده و مقایسه نتایج آن‌ها با نتایج تحقیقاتی که بعداً با استفاده از روش‌های مستقیم‌تر مانند نمونه‌گیری و اندازه‌گیری پادتن افراد منتشر شد، توفیق نسبی تخمین‌های غیرمستقیم را تایید می‌کند.

تخمینِ غیرمستقیمِ شیوع، بیش از هر چیز بر داده‌های عمومی تکیه دارد. هر چه زیرساخت داده‌های عمومی آماده‌ و اطلاعات با کیفیت‌ باشد تخمین‌‌های غیرمستقیم نیز کارآمدتر خواهد بود.

ایران و ایتالیا شباهت‌های بسیاری در سیر تحول کرونا داشته‌اند، لذا مقایسه موردی ایران و ایتالیا می‌تواند برای فهم مهار کرونا در ایران راهگشا باشد. روند افزایش مرگ‌ومیر بر اثر کرونا در ایران و ایتالیا در هفته‌های نخست شباهت بسیار زیادی به همدیگر دارد، به خصوص اگر توزیع سنی متفاوت ایران و ایتالیا در نظر گرفته شود. به نظر می‌رسد الگوی شیوع اولیه بیماری در این دو کشور بسیار شبیه هم است و در صورت یکسان‌سازی توزیع سنّی آن‌ها، رشد روزانه آمار فوت بسیار مشابه خواهد بود. اما از ابتدای فروردین ۹۹ الگوی مرگ‌و‌میر به یک‌باره متفاوت می‌شود. این مقاله می‌کوشد تشابه و تمایز تغییرات مرگ‌و‌میر در دو کشور را بررسی کند.

از ابتدای شیوع کرونا ارقام مختلفی برای نرخ مرگ‌ومیر کرونا ارائه شده است. از حدود ۱۰ درصد در برخی از کشورها تا کمتر از ۱ درصد در بعضی دیگر. کدام رقم واقعی است؟ و این رقم به چه عواملی وابسته است؟
این نوشته می‌کوشد در سه بخش به این سوال بپردازد: (۱) نرخ مرگ‌ومیر گزارش شده با نرخ «واقعی» متفاوت است. (۲) نرخ متوسط مرگ‌ومیر برای هر کشور تابعی از ترکیب جمعیتی آن است. (۳) از این نرخ متوسط می‌توان برای تخمین میزان شیوع کرونا استفاده کرد.

تا این لحظه، از حدود صدهزار مبتلا، نزدیک به ۱۱ هزار نفر فوت کرده‌اند. با محاسبه ضریب کم‌تشخیصی از این اعداد نیز به عددی بیش از یک میلیون (یک میلیون و صدهزار نفر) می‌رسیم.