لعیا غفاریان

لعیا غفاریان

دانش‌آموخته اقتصاد شهری و تحلیلگر داده

ایران و اشتغال پساکرونا

مطابق گزارش‌های مرکز آمار ایران، تعداد شاغلین کشور از ابتدای سال ۱۴۰۱ به بعد نسبت به زمان‌های مشابه خود در سال قبل با افزایش همراه بوده است. اما این افزایش چیزی جز روند طبیعی بازیابی مشاغل بعد فروکش کردن خطرات همه‌گیری نبوده و نمی‌توان آن را به عملکرد مثبت اقتصاد ایران نسبت داد. آمار مشاغل در اکثریت قاطع کشورهای جهان در سال‌های پس از کرونا بازیابی شده و از مقدارهای قبل از آن فراتر رفته است. عملکرد اقتصاد ایران در بازیابی مشاغل از دست‌رفته در دوران کرونا در مقایسه با سایر کشورها جزو ضعیف‌ترین عملکردها در دنیا بوده است.

فشار بی‌سابقه تورم بر مردم

نرخ تورم ماهانه ایران در آذر ماه ۱۴۰۱، ۴۸٫۵% بوده است. این مقدار، تورم سال ۱۴۰۱ را به ۴۵٪ رسانده است. این مقدار هنوز از تورمی که در نیمه دهه هفتاد رخ داد، بیشتر نیست، اما اگر به جای آخرین مقدار، متوسط چهار سال منتهی به سال جاری را در نظر بگیریم، خواهیم دید فشار تورمی که در حال حاضر تجربه می‌شود، در ۷۵ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.
اگر تغییرات تورم را به تفکیک گروه‌های کالایی بررسی کنیم با مقادیر بی‌سابقه تورم در برخی مواد خوراکی و اقلامی از خدمات عمومی پایه مانند بهداشت و درمان، آموزش و مسکن مواجه می‌شویم. متن کامل بررسی شاخص کل تورم در ۷۵ سال گذشته و تحلیل تغییرات آن در گروه‌های کالایی در ۱۰ سال گذشته را در ادامه مطالعه کنید.

نگرانی‌هایی درباره پاییز و ترافیک تهران؛ مقایسه با دیگر شهرهای جهان

وضعیت ترافیک تهران بغرنج‌تر از گذشته به نظر می‌رسد. البته هنوز شاخصی وجود ندارد که به آن ارجاع دهیم و وضعیت ترافیک را با گذشته مقایسه کنیم. با این حال می‌توان نگرانی‌های جدیدی را درباره ترافیک تهران و آینده آن در تجربیات شخصی و گفتگوهای روزمره سراغ گرفت. در حال حاضر نگرانی اصلی این است که ترافیک تهران در هفته‌های آتی وارد یک فاز جدید شود. با شروع پاییز و بازگشایی کامل مدارس و دانشگاه‌ها بعد از تعطیلی‌های دوران کرونا بار ترافیکی شهر به مراتب بیشتر خواهد شد و فرسودگی شبکه حمل و نقل عمومی بیشتر خودش را نشان خواهد داد.

شهر دوستدار سالمند چیست؟

افزایش جمعیت شهرنشین و سالمند دو پدیده‌ای هستند که در قرن حاضر بیشتر و بیشتر از آن‌ها خواهیم شنید. چرا که هر دو در دنیا روندی رو به افزایش دارند. امروزه حدود ۵۵٪ از جمعیت جهان در شهرها زندگی می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ این نسبت به ۶۵٪ ‌برسد. از طرف دیگر تعداد سالمندان ۶۰ سال به بالا از حدود ۱۱٪ در سال ۲۰۰۶ به ۲۲٪ در سال ۲۰۵۰ خواهد رسید. این دو واقعیت مسلم و نتایج اجتناب‌ناپذیر آن در آینده سبب شده‌ تا مفهومی به نام «شهر دوستدار سالمند» در جوامع مختلف مورد توجه قرار بگیرد. این نوشتار به معرفی این مفهوم و ویژگی‌های اساسی آن اختصاص دارد. آشنایی با این ویژگی‌ها به ما کمک می‌کند تا بدانیم شهرهایمان را چگونه باید برای چنین آینده‌ای آماده کنیم.

چرا باید بیش از پیش نگران آلودگی هوا باشیم؟

آلودگی هوا تاکنون حداقل دوبار در سال جاری به صورت خطرناکی در تهران افزایش یافته است. با این حال، پدیده آلودگی‌های بسیار شدید در ایران به تهران محدود نمی‌شود و در بسیاری از استان‌های غربی، جنوبی و شرقی و مرکزی نیز شاهد آن هستیم.
در بهار ۱۴۰۱ اتفاقی کم‌سابقه در تهران افتاد. در فروردین ۱۴۰۱ شاخص کل آلودگی هوای شهر به ۴۹۰ رسید و در آمارهای جهانی تهران را در جایگاه آلوده‌ترین شهر جهان قرار داد. این پدیده در اردیبهشت نیز دوباره رخ داد و شاخص آلودگی را به بیش از ۴۵۰ رساند و تهران دوباره در صدر جدول شهرهای آلوده جهان قرار داده است.
بررسی داده‌های ۲۰ سال گذشته آلودگی هوای تهران حاوی نکات مهمی درباره آلودگی هوای این شهر است:
– تعداد روزهای پاک در ۴ سال اخیر به شدت کاهش یافته است.
– تنها در سال ۱۴۰۱ در این بازه زمانی یک روزخطرناک در داده‌ها قابل مشاهده است.
در حال حاضر نقاط زیادی در ایران با آلودگی هوا و اثرات کشنده آن دست به گریبانند. شاید بتوان گفت در هیچ زمانی در گذشته، جمعیت تحت تاثیر آلودگی و گردوغبار در کشور به اندازه امروز نبوده است. در نتیجه باید عوامل اصلی آلودگی در نقاط مختلف کشور را شناسایی کرد و با بالاترین اولویت در رفع آن‌ها کوشید. مسئله کیفیت هوا بیش از آنکه مسئله نسل‌های آینده باشد مسئله سلامت جسمی و روانی امروز خود ماست.

اقتصاد

ایران و اشتغال پساکرونا

مطابق گزارش‌های مرکز آمار ایران، تعداد شاغلین کشور از ابتدای سال ۱۴۰۱ به بعد نسبت به زمان‌های مشابه خود در سال قبل با افزایش همراه بوده است. اما این افزایش چیزی جز روند طبیعی بازیابی مشاغل بعد فروکش کردن خطرات همه‌گیری نبوده و نمی‌توان آن را به عملکرد مثبت اقتصاد ایران نسبت داد. آمار مشاغل در اکثریت قاطع کشورهای جهان در سال‌های پس از کرونا بازیابی شده و از مقدارهای قبل از آن فراتر رفته است. عملکرد اقتصاد ایران در بازیابی مشاغل از دست‌رفته در دوران کرونا در مقایسه با سایر کشورها جزو ضعیف‌ترین عملکردها در دنیا بوده است.

اقتصاد

فشار بی‌سابقه تورم بر مردم

نرخ تورم ماهانه ایران در آذر ماه ۱۴۰۱، ۴۸٫۵% بوده است. این مقدار، تورم سال ۱۴۰۱ را به ۴۵٪ رسانده است. این مقدار هنوز از تورمی که در نیمه دهه هفتاد رخ داد، بیشتر نیست، اما اگر به جای آخرین مقدار، متوسط چهار سال منتهی به سال جاری را در نظر بگیریم، خواهیم دید فشار تورمی که در حال حاضر تجربه می‌شود، در ۷۵ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.
اگر تغییرات تورم را به تفکیک گروه‌های کالایی بررسی کنیم با مقادیر بی‌سابقه تورم در برخی مواد خوراکی و اقلامی از خدمات عمومی پایه مانند بهداشت و درمان، آموزش و مسکن مواجه می‌شویم. متن کامل بررسی شاخص کل تورم در ۷۵ سال گذشته و تحلیل تغییرات آن در گروه‌های کالایی در ۱۰ سال گذشته را در ادامه مطالعه کنید.

شهر

نگرانی‌هایی درباره پاییز و ترافیک تهران؛ مقایسه با دیگر شهرهای جهان

وضعیت ترافیک تهران بغرنج‌تر از گذشته به نظر می‌رسد. البته هنوز شاخصی وجود ندارد که به آن ارجاع دهیم و وضعیت ترافیک را با گذشته مقایسه کنیم. با این حال می‌توان نگرانی‌های جدیدی را درباره ترافیک تهران و آینده آن در تجربیات شخصی و گفتگوهای روزمره سراغ گرفت. در حال حاضر نگرانی اصلی این است که ترافیک تهران در هفته‌های آتی وارد یک فاز جدید شود. با شروع پاییز و بازگشایی کامل مدارس و دانشگاه‌ها بعد از تعطیلی‌های دوران کرونا بار ترافیکی شهر به مراتب بیشتر خواهد شد و فرسودگی شبکه حمل و نقل عمومی بیشتر خودش را نشان خواهد داد.

جامعه

شهر دوستدار سالمند چیست؟

افزایش جمعیت شهرنشین و سالمند دو پدیده‌ای هستند که در قرن حاضر بیشتر و بیشتر از آن‌ها خواهیم شنید. چرا که هر دو در دنیا روندی رو به افزایش دارند. امروزه حدود ۵۵٪ از جمعیت جهان در شهرها زندگی می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ این نسبت به ۶۵٪ ‌برسد. از طرف دیگر تعداد سالمندان ۶۰ سال به بالا از حدود ۱۱٪ در سال ۲۰۰۶ به ۲۲٪ در سال ۲۰۵۰ خواهد رسید. این دو واقعیت مسلم و نتایج اجتناب‌ناپذیر آن در آینده سبب شده‌ تا مفهومی به نام «شهر دوستدار سالمند» در جوامع مختلف مورد توجه قرار بگیرد. این نوشتار به معرفی این مفهوم و ویژگی‌های اساسی آن اختصاص دارد. آشنایی با این ویژگی‌ها به ما کمک می‌کند تا بدانیم شهرهایمان را چگونه باید برای چنین آینده‌ای آماده کنیم.

آلودگی هوا

چرا باید بیش از پیش نگران آلودگی هوا باشیم؟

آلودگی هوا تاکنون حداقل دوبار در سال جاری به صورت خطرناکی در تهران افزایش یافته است. با این حال، پدیده آلودگی‌های بسیار شدید در ایران به تهران محدود نمی‌شود و در بسیاری از استان‌های غربی، جنوبی و شرقی و مرکزی نیز شاهد آن هستیم.
در بهار ۱۴۰۱ اتفاقی کم‌سابقه در تهران افتاد. در فروردین ۱۴۰۱ شاخص کل آلودگی هوای شهر به ۴۹۰ رسید و در آمارهای جهانی تهران را در جایگاه آلوده‌ترین شهر جهان قرار داد. این پدیده در اردیبهشت نیز دوباره رخ داد و شاخص آلودگی را به بیش از ۴۵۰ رساند و تهران دوباره در صدر جدول شهرهای آلوده جهان قرار داده است.
بررسی داده‌های ۲۰ سال گذشته آلودگی هوای تهران حاوی نکات مهمی درباره آلودگی هوای این شهر است:
– تعداد روزهای پاک در ۴ سال اخیر به شدت کاهش یافته است.
– تنها در سال ۱۴۰۱ در این بازه زمانی یک روزخطرناک در داده‌ها قابل مشاهده است.
در حال حاضر نقاط زیادی در ایران با آلودگی هوا و اثرات کشنده آن دست به گریبانند. شاید بتوان گفت در هیچ زمانی در گذشته، جمعیت تحت تاثیر آلودگی و گردوغبار در کشور به اندازه امروز نبوده است. در نتیجه باید عوامل اصلی آلودگی در نقاط مختلف کشور را شناسایی کرد و با بالاترین اولویت در رفع آن‌ها کوشید. مسئله کیفیت هوا بیش از آنکه مسئله نسل‌های آینده باشد مسئله سلامت جسمی و روانی امروز خود ماست.