تحولات فناوری اطلاعات و افزایش قدرت محاسباتی کامپیوترها امکان جمع‌آوری و تحلیل داده‌های متنوع را فراهم کرده و روش‌های کمی و کیفی را به هم نزدیک‌تر ساخته است. در این پژوهش، پیش‌بینی اعتراضات سپرده‌گذاران مؤسسات مالی و اعتباری با استفاده از داده‌های توئیتر و نظریه تحرک اجتماعی انجام شده است. داده‌های متنی براساس مراحل این نظریه دسته‌بندی و با روش‌های متن‌کاوی و تحلیل احساس پردازش شده‌اند. سپس با مدل رگرسیون لجستیک احتمال وقوع تجمعات روزانه محاسبه و نتایج آن با اخبار رسانه‌ها مقایسه شده که دقت روش را تأیید می‌کند.

اقتصاد ایران در یک دهه گذشته از مسیر رشد بلندمدت خود فاصله گرفته و به‌طور چشمگیری از آنچه باید می‌بود، عقب مانده است. اگر کشور مطابق روند رشد ۴.۳ درصدی پیشین خود حرکت می‌کرد، حجم اقتصاد ایران اکنون ۴۵ درصد بزرگ‌تر از مقدار کنونی بود. برای جبران این عقب‌ماندگی، حتی در سناریوی خوش‌بینانه رشد ۸ درصدی، پنج سال طول می‌کشد تا به نقطه‌ای برسیم که قرار بود سال ۱۴۰۱ در آن باشیم. اما با ادامه روند فعلی، این فاصله به ۳۰ سال افزایش خواهد یافت. وضعیت بحرانی سرمایه‌گذاری و انباشت سرمایه، به‌عنوان موتور رشد اقتصادی، نشان می‌دهد که بدون تغییرات اساسی در سیاست‌های اقتصادی و بهبود شرایط سرمایه‌گذاری، اقتصاد ایران در تله رشد ناچیز یا حتی منفی گرفتار خواهد شد.

در سال‌های اخیر، مصرف سرانه حقیقی ایرانیان رشد چشمگیری داشته، در حالی که سرمایه‌گذاری سرانه با نرخ پایین‌تری افزایش یافته است. این روند نشان می‌دهد که در دوره‌های رکود اقتصادی، مردم تمایل دارند مصرف خود را حفظ کنند، حتی به قیمت کاهش پس‌انداز و سرمایه‌گذاری. نااطمینانی‌های اقتصادی، نرخ بهره منفی و سرریز شدن مصرف از دوران رکود کرونایی از عوامل افزایش مصرف در دو سال اخیر محسوب می‌شوند. همچنین، داده‌ها نشان می‌دهند که رشد اقتصادی در ایران تأثیر بیشتری بر سرمایه‌گذاری دارد تا مصرف، و این نوسانات موجب کاهش سرمایه سرانه در سال‌های گذشته شده است.

قش و جایگاه بخش خصوصی در اقتصاد ایران همواره موضوعی بحث‌برانگیز بوده است، به‌ویژه در سایه تسلط دولت و نهادهای شبه‌دولتی بر اقتصاد. علی‌رغم تلاش‌های صورت‌گرفته، از جمله ابلاغ سیاست‌های اصل ۴۴، بخش خصوصی همچنان در حاشیه مانده و با چالش‌های متعددی مواجه است. بیانات اخیر رهبری، که به تفکیک بخش خصوصی واقعی از نهادهای حاکمیتی پرداخته، نقطه عطفی در این مسیر تلقی می‌شود. در شرایطی که رشد اقتصادی متوقف شده و سرمایه‌گذاری کاهش یافته است، بازتعریف جایگاه بخش خصوصی و اصلاح نظام حکمرانی اقتصادی، از جمله در اصل ۴۳ قانون اساسی، می‌تواند مسیر توسعه پایدار را هموار کند.

حدود هفت سال پس از هشدار مسعود نیلی درباره ابرچالش‌های اقتصادی ایران، نه‌تنها این مشکلات حل نشده‌اند، بلکه عمیق‌تر شده و اقتصاد کشور را در مسیر کم‌رشد و پرریسک قرار داده‌اند. ناترازی نظام بانکی، کسری بودجه، بحران صندوق‌های بازنشستگی، بیکاری، بحران منابع آب و چالش‌های زیست‌محیطی همچنان پابرجا هستند و فشار مضاعفی بر بخش خصوصی وارد کرده‌اند. فضای بی‌ثبات اقتصادی، کمبود نقدینگی، مهاجرت نیروی متخصص و کوچک شدن بازارها، شرایط را برای کسب‌وکارها سخت‌تر کرده و امید به توسعه را کاهش داده است. در چنین وضعیتی، اصلاحات اساسی و بازبینی سیاست‌های کلان، به‌ویژه در حوزه‌های مالی، ارزی و سرمایه‌گذاری، ضروری است تا اقتصاد کشور از مسیر فعلی فاصله بگیرد و به سوی رشد پایدار حرکت کند.

اقتصاد ایران در دهه‌های گذشته بارها دچار شوک‌های ارزی شده است که به دلیل سیاست‌های نادرست مالی و عدم اصلاح ساختارهای اقتصادی، این بحران‌ها با فاصله‌های کوتاه‌تری تکرار می‌شوند. مهم‌ترین چالش سیاست‌گذاری ارزی، درس نگرفتن از تجربه‌های گذشته و اتکای دولت‌ها به سرکوب قیمتی به‌جای اصلاحات بنیادین است. کسری بودجه، خوش‌بینی به درآمدهای غیرواقعی، و فشار بر نظام بانکی باعث افزایش نقدینگی و تورم می‌شود که در نهایت به جهش نرخ ارز می‌انجامد.

این متن به بررسی اهمیت سواد مالی و نقش آن در توسعه اقتصادی می‌پردازد. بانک ملی ایران با معرفی “کانون جوانه‌ها” و اپلیکیشن “هپ”، تلاش کرده است تا کودکان و نوجوانان را با مفاهیم مالی آشنا کند و آنها را به شهروندانی مسئولیت‌پذیر تبدیل نماید. از قلک‌های فلزی سنتی تا پلتفرم‌های دیجیتال، این برنامه‌ها موجب افزایش میزان پس‌انداز و درک بهتر مدیریت مالی در میان نسل‌های جوان شده‌اند. در نهایت، سواد مالی نه تنها یک مهارت بلکه ضرورتی برای موفقیت در دنیای پیچیده اقتصادی امروز محسوب می‌شود.

مقاله به بررسی تأثیر عوامل مختلف بر تولید و قیمت‌گذاری بنزین پرداخته و به راهکارهای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی از طریق توسعه خودروهای برقی اشاره دارد. با توجه به رشد چشمگیر فروش خودروهای الکتریکی در جهان و تأثیر آن بر کاهش مصرف بنزین، بسیاری از کشورها، به‌ویژه چین، آمریکا و کشورهای اروپایی، با حمایت‌های دولتی، وضع قوانین محدودکننده برای خودروهای احتراقی و ارائه مشوق‌های مالی، به ترویج این نوع وسایل نقلیه پرداخته‌اند. این مقاله نقش کلیدی دولت‌ها را در توسعه زیرساخت‌های لازم، فرهنگ‌سازی و تسهیل دسترسی مصرف‌کنندگان به خودروهای برقی مورد بررسی قرار داده و به اهمیت سیاست‌گذاری پایدار در این حوزه تأکید می‌کند. هدف نهایی، کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و مدیریت بهینه منابع انرژی با حرکت به سمت وسایل نقلیه الکتریکی است.

این مقاله به مسئله ناترازی بنزین در کشور ایران و علل و عوامل ایجاد آن پرداخته و قاچاق بنزین را یکی از عوامل اصلی این ناترازی می‌داند و به بحث قاچاق وآثاری که از خود بر کشور در ابعاد مختلف برجا می‌گذارد پرداخته است. در نهایت راهکارهایی پیشنهاد می‌شود که از قاچاق بنزین جلوگیری به‌عمل آید و به‌نقش دولت در این مسئله می‌پردازد. همچنین در انتها جمع‌بندی مقاله ارائه می‌گردد.

در سال ۲۰۲۳، رشد انرژی‌های تجدیدپذیر با افزایش ۵۰ درصدی ظرفیت برق تجدیدپذیر به ۵۰۷ گیگاوات، نقطه عطفی جهانی را رقم زد، که عمدتاً تحت تأثیر سیاست‌های حمایتی و توسعه چشمگیر چین در بخش خورشیدی و بادی بود. ایران نیز با تمرکز بر انرژی‌های بادی و خورشیدی، تلاش‌های خود را برای تنوع‌بخشی به منابع انرژی افزایش داده و تا پایان ۲۰۲۳ حدود ۴ گیگاوات ظرفیت نصب کرده است. مناطق بادخیز مانند منجیل و بینالود پتانسیل بالایی برای توسعه دارند، به‌ویژه با هدف‌گذاری افزایش ظرفیت بادی تا ۶۰۰۰ مگاوات. نیروگاه بادی میل نادر در سیستان و بلوچستان نیز نقش مهمی در این توسعه ایفا کرده است. با وجود چالش‌های فناورانه و سرمایه‌گذاری، ایران می‌تواند با تمرکز بیشتر بر انرژی بادی، علاوه بر تأمین انرژی پایدار، به رشد اقتصادی و کاهش آلودگی زیست‌محیطی کمک کند.

در کنکور سراسری ۱۴۰۰ ایران، تقلبی گسترده در برخی مناطق به وقوع پیوست که بسیاری را به تحصیل در رشته‌های پزشکی، دندان‌پزشکی و داروسازی دانشگاه‌های برتر رساند. این تقلب، که در مناطقی مانند کهگیلویه‌وبویراحمد، کرمان و ایلام رخ داد، با اعتراض گسترده مردم و داوطلبان مواجه شد. باوجود برگزاری آزمون مجدد و بررسی‌های قضایی، متقلبان با حمایت برخی نمایندگان مجلس به دانشگاه بازگشتند. روایت‌های محلی، از جمله سخنان داوطلبان و والدین، نشان از برنامه‌ریزی دقیق متقلبان از ماه‌ها قبل دارد. این پرونده که اعتماد عمومی را خدشه‌دار کرده، هنوز پاسخ قانع‌کننده‌ای از سوی مسئولان دریافت نکرده است، درحالی‌که درخواست‌ها برای برگزاری سالم کنکور آینده همچنان ادامه دارد.

ایران با توجه به شرایط اقتصادی و تحریم‌های بین‌المللی، می‌تواند از ارزهای دیجیتال برای بهبود شفافیت مالی، جذب سرمایه‌گذاری و کاهش وابستگی به نظام مالی سنتی بهره ببرد. تجربه کشورهای دیگر، مانند السالوادور، نشان داده که پذیرش این فناوری می‌تواند تحول اقتصادی ایجاد کند. با این حال، چالش‌هایی مانند نبود قوانین شفاف، ریسک‌های امنیتی و مشکلات انرژی مانع پیشرفت این حوزه در ایران شده‌اند. برای استفاده مؤثر از این فرصت، توسعه زیرساخت‌های بلاکچین، آموزش عمومی، تنظیم قوانین حمایتی و ترویج انرژی‌های تجدیدپذیر ضروری است.

ایران با بحران کمبود برق و گاز مواجه است و وابستگی شدید به نیروگاه‌های فسیلی این مشکل را تشدید کرده است. دولت با وضع قوانین جدید، از جمله الزام نصب پنل خورشیدی بر ساختمان‌های جدید، تلاش دارد توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر را تسریع کند. با این حال، چالش‌هایی مانند کمبود سرمایه، ناپایداری قوانین، عملکردهای جزیره‌ای نهادها و ارزبری بالای پروژه‌های نیروگاهی مانع این پیشرفت شده‌اند. با کاهش منابع انرژی و افزایش تقاضای برق، توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی حیاتی برای آینده کشور محسوب می‌شود.

افزایش ناگهانی شهریه رشته‌های علوم پزشکی در دانشگاه آزاد، بسیاری از دانشجویان جدید را شوکه کرده و برخی را به انصراف واداشته است، چرا که شهریه از سالی ۶۶ میلیون به ۱۸۰ میلیون تومان رسیده است. دانشجویانی که بدون اطلاع از این افزایش، ثبت‌نام کرده بودند، حالا در صورت انصراف از تحصیل، از کنکور سال بعد نیز محروم می‌شوند. در همین حال، موج مهاجرت دانشجویان ایرانی به دانشگاه‌های پزشکی خارج از کشور، به‌ویژه در ایتالیا، روسیه، آلمان و ترکیه، شدت گرفته است.